Hükümdarların, Kitleleri Birlikte Yönettikleri Din Kurumlarını Kökünden Kazıdığı Dönemler
ilk örneklerden biri antik mısır'da vuku buluyor
önce güneş tanrısı ra ile teb şehrinin tanrısı amon birleşiyor ve amon-ra ile adeta voltranı oluşturuyor. firavunlar memfis şehrinde yaşadıkları halde, teb (rahiplerin kenti) kutsal şehir olarak kabul ediliyor.
18. hanedan'ın son firavunlarından ıv. amenhotep, büyük ihtimalle rahiplerin firavunları aşan kudretinden beziyor ve sistemi komple değiştirmeye karar veriyor. başka bir güneş tanrısı olan aton'u kutsuyor ve başkenti de değiştiriyor.
ikinci örnek bizans imparatorluğu döneminde gerçekleşiyor
tahra çıkan isauralı imparatorlar, kilisenin zenginliğinden ve halk üzerindeki etkisinden rahatsız oluyorlar. halkı ikonalar, mozaikler ve freskler üzerinden etki altına aldıklarına kanaat getiriyorlar. ikonakırıcılık adı verilen dönemde, askerler bizans sınırları içindeki tüm din temalı görselleri yok ediyorlar. bu sebeple günümüz ayasofya'sında 9. yüzyıl'dan önceye tarihlenen bir bizans sanat eseri göremiyoruz.
üçüncü olarak da henry viii döneminde, ingiltere'de benzer bir olay patlak veriyor
katolik kilisesine bağlı bir psikopos'un bulunduğu ve papa'nın iradesinin ingiltere kralının tepesinde kılıç gibi sallandığı bir dönem. henry, karısı aragonlu catherine'den boşanmak istiyor. papa "yassah hemşerim" diye cevap veriyor. ne yapsa, ne etse olmuyor. sonunda "yetti be!" diyerek ülkedeki tüm kiliselere ve manastırlara askerle giriyor. rahipleri, keşişleri sokaklara atıyor. paralarına da devlet adına el koyuyor ve papa'dan bağımsız anglikan kilisesi'ni kuruyor.
antik mısır tarihine dönecek olursak, erken krallık, orta krallık ve yeni krallık gibi önemli dönemde yıkılmadan kalmış olmaları gerçekten mucize. çünkü üç tane de bizdeki fetret devri misali kargaşayla dolu "ara dönem" var.
tam işler yoluna girecekken önce asurlular ve ardından da pers imparatorluğu üstlerine çullanıyor. hepsinden kurtulmayı başarsalar da, bu sefer de büyük iskender fırtınasına yakalanıyorlar. antik mısır'ın bu heyecanlı hikayesini baştan sona sıkılmadan okumak isterseniz, bu blog yazısını tavsiye ederim.