1. filtreleme seçeneğini kullanmayı öğrenin

81 ilde bütün arabalara bakmak mantıklı bir şey değil. o yüzden önce hedefiniz olsun. her şey bütçenizle doğru orantılıdır, bunu unutmayın.

- almak istediğiniz marka ve modellere göre hedef belirleyin.
- kilometre filtresi mutlaka uygulayın.
- fiyat filtresi mutlaka uygulayın.

ilana bakarken genel itibarıyla en yeni ilanlara bakın. en çok temiz aracın çıktığı ve saniyesinde kaybolduğu yer bu kısımdır. ilan tarihleri eski zamana doğru kaydıkça sıkıntılı satıcıların olduğu alan genişler. ya araba çöptür ya galericidir ya da tok satıcıdır. uzak durun.

2. ilandaki aracın fotoğrafları

araba bakarken özellikle ilan fotoğraflarına dikkat edin. fotoğrafsız ya da yetersiz fotoğraflı araçları pas geçin. artık araba işi şimdiki laptop paralarına yapılmıyor. o yüzden ilk bakışta almak istediğiniz aracın iç-dış bütün açılardan fotoğraflarının çekildiğine emin olun. sonra buluşmaya gittiğinizde sürpriz yaşamayın.

3. abuk subuk renkli ilanlardan uzak durun

arabayı değil de sunumu güzelleştirmek için yapılmış renkli renkli, cicili bicili, gif'li ilanlardan uzak durun. malı sağlam olan insan bu kadar süs püsle uğraşmaz.

4. piyasayı koklayın, favori almaktan korkmayın

araba alma işi uzun solukludur. piyasayı bilmeden iki güne araba alırsanız yüksek ihtimalle kazıklanırsınız. yani bir daha böyle araba düşmez demeyin, düşer. tabii bu dediğim iki üç sene önceydi. şimdi haftalık, hatta günlük fiyat değişiklikleri olduğu için süreyi çok da uzatmamaya çalışın. işte burada hikaye karışıyor. bunun için de uzun bir mesai harcamak lazım bu araba işine. yoksa çok zor.

5. plakası kapatılan ilanlardan kaçın

yani güvenlik gerekçesiyle de kapatmış olabilir insanlar ama siz yine de uzak durun. yüksek ihtimalle 5664'e mesaj atarak arabanın defolarını kurcalamamanızı istiyorlardır ya da al satçıdır. adam ilana "big bang'den beri araba bizde" yazıyor. sorup soruşturunca ise aslında arabanın o.ç'de iki aydan beri olduğunu öğreniyorsun.

6. şase no

plakaya da çok güvenmeyin. geçmiş hasarlar o an ki plakaya yazılır. araba daha önceden plaka(lar) değiştirdiyse geçmiş hasarları öğrenemezsiniz. o yüzden en güvenilir yöntem şase numarasıdır. en ala filtre yöntemi teşkil eder. şase no vermeyen satıcıdan uzak durun. şase no'dan arabanın imalat tarihinden itibaren kaza yapıp yapmadığını, kilometresinin orijinal olup olmadığını ve bilimum şeyi öğrenebilirsiniz.

7. tramersiz araba paradoksu

tramer kaydı yok diye mal bulmuş mağribi gibi atlamayın arabaya. tramer kaydı yok demek araba garanti kaza yapmamıştır demek değildir. adam kaza yapar, sanayi ustasına elden para öder, arabayı tamir ettirir ve alın size tramersiz araç.

8. değişen/boya eğrisi

neden boyalı arabadan uzak durmalıyız? aslında uzak durmak zorunda değiliz ama nedenini bilmemiz lazım. normalde yağmur, çamur, zaman ve güneş yediklerinden arabaların boyaları solar. böylece kötü bir görüntü ortaya çıkar. buna mukabil araba boyanabilir ve arabanın değeri düşmez bilakis artar. tabii bir sebep daha var.

kaportada ezik, kırık, göçük veyahut başka renkli bir araçtan gelen ekleme durumu olmuş olabilir. böyle durumlarda kaporta hasarlarını halletmek için macun kullanırlar. ee macun atıldıktan sonra araba öyle bırakılmaz tabii ki, leş bir görüntü olur. bu yüzden araca boya atılır. macunun özelliği nedir? arabanın şeklini şemalini düzeltir ama direncini düşürür. eğer ki tehlikeli yerlerde varsa arabanın hem direnci düşer, hem de aerodinamiği bozulur. bu da fiyatları bayağı düşürür ama bizim satıcılarımızın çoğu yalancı olduğu için bu gerçeği ya saklar ya sulandırır (keyfekeder) ya da önemsiz gibi gösterir. (bir iki parça macun var.) aslında küçük alanlarda kullanılan macunun çok bir önemi yoktur ama bizim ülke belirsizlikte ve yalancılıkta dünya markası olduğu için pek güvenmeyin.

değişen kısmı ise arabanın tam olarak neresi olduğuna göre değişir. normalde duruma göre değişen parçalar önemli olmayabilir ama bizim ülkemizin çoğu üstte bahsettiğim insanlardan oluştuğu için çok dikkatli olmakta fayda var. özellikle ön kaput ve çevresi çok önemlidir. eğer ki bir arabada ön kaput ve çamurlukların hepsi değiştiyse o araba önden ciddi bir kaza yaşamış olabilir. istediği kadar tamir edilsin; hiçbir zaman ilk günkü gibi direnç ve performans gösteremez araba. zaten daha da boktan kısmı öyle bir kazada araba airbag açar. airbag ise aşırı pahalı bir parça olduğu için ya ellenmez ya çıkma takılır ya da tamir edilir. bu da sıkıntıdır. hiç ellenmediği taktirde airbag ve patlamış kemerlere direnç atılır. böylece arabanın elektronik aksamı kandırılmış olur ve araba airbag arızası vermez. böyle durumlarda arabanın değeri çok fazla düşer ama ah bizim insanlarımız aaaahhhh..

onun dışında her değiştirilen parçanın değeri neden sonuç ilişkisine göre değerlendirilmelidir. eğer ki arabanın sütunlarında ya da halk tabiriyle direklerinde oynama ya da işlem olmadıysa parça değişimi sıkıntı çıkarmaz. arabanın sütunlarında oynama, macun ya da kaynak işlemleri yapılması arabanızın direncini çok fazla düşürür. bu durumda ilk yaşanacak bir kazada aldığınız arabanın ortadan ikiye ayrılması sonucu verebilir bu hususa çok önem verin. özellikle önü başka arkası başka araçtan eklenmiş arabalardan tamamen uzak durun. sitelerde böyle ekli araçlardan çok fazla var.

8. motor hadisesi

kaportaya önem verdik, tamam ama almak istediğiniz aracın motoru önemsiz demedik. ne kadar bitik bir motor alırsanız araca bir o kadar masraf daha edeceksiniz demektir ve yüzde yüz eskisi gibi olacak garantisi de yoktur. bilhassa alacağınız aracı ekspertiz harici tanıdığınız ve güvendiğiniz bir motor ustasına götürüp baktırın. aşırı yağ kaçakları, yüksek derecede siyah duman atma, motor turbosundan gelen yoğun ıslık sesleri ve egzoz kaçakları çok önemlidir. aşırı derecede masraf çıkarır aman diyeyim. triger, baskı balatası bitik ve muayene süresi yaklaşmış araçlar bilakis tehlikelidir. siz siz olun, kendinizi ateşe atmayın. fayda/risk maliyeti yapın ona göre araç alın. yoksa ömrünüz sanayide geçer.

9. ekspertiz sıkıntısı

duruma göre airbag, abs kontrolü yapan kaportadan anlayan ekspertizlere gidin, yoksa çıkan sonuçların çoğu yalan yanlış bilgilerden oluşur. sadece boya ölçerek kaporta anlaşılmaz ya da dyno testine girerek motoru çözemezsiniz. tanıdığınız bildiğiniz ya da güvenilirliği tescillenmiş ekspertizlere gidin yoksa sonu belirsiz bir yola adım atarsınız. özellikle galerilerin yönlendirdiği ekspertizlere gitmeyin. eğer ki galeri başka bir ekspertizciyi kabul etmiyorsa kesinlikle araç almayın yoksa her şey sürprize kalır. ne olursa olsun, kesinlikle araca ekspertiz yaptırın.

ek not: araç tanıdıktan diyerek kimseye güvenmeyin. yine de araca ekspertiz yaptırın. piyasa tanıdıktan kazık yiyenlerle dolu.

10. km dediğin nedir ki gülüm?

kilometre hem çok önemlidir, hem de değildir. yüksek kilometreli yorgun araçlardan mümkün mertebe uzak durun ama az kilometreli araçlara da hemen güvenmeyin. önemli olan arabanın nasıl, hangi yollarda kullanıldığı ve bakımların hangi aralıkla yapıldığıdır. gözünüzü dört açın; keklik gibi avlarlar adamı.

11. fayda maliyet analizi

kaç paranız var? hangi aracı almak istiyorsunuz? bu araç ne kadar sorunsuz olmalıdır? bunu bilin ve buna uygun hareket edin.

piyasa şartları neyse ona göre davranın. özellikle bütçe sınırı varsa, araba almak demenin sadece satın almaktan ibaret olmadığını bilin. her zaman bütçenizin bir kısmını elde garanti olarak saklayın çünkü arabayı satın alırken daha noter, ekspertiz, sigorta duruma göre kasko masraflarınız olacaktır. üstüne, araba ne kadar cillop olursa olsun mutlaka tam bakım yaptırmanız lazım. yani 100 bin liraya araba aldıysanız, masrafınız sadece 100 bin lira değildir. daha üstüne minimum 2000 küsür lira, orta ölçekli 4-5 bin lira, maksimum ise tarif edilemez kadar bir masraf yapacaksınız. o yüzden bütçede sınır 100 bin lira ise genel itibarıyla 95 bin liraya alabileceğiniz en temiz arabayı satın almaya çalışın. yoksa yüksek ihtimalle canınız yanar. dediğimi yaparsanız ilk kertede rahat edersiniz. sonrası allah kerim.

12. görerek araç alın

sadece ilanlara bakarak araç alınmaz. o durum sadece ilk intiba için önemlidir. ilanda numara açıksa önceden telefonla arayın. hem karşı tarafı duyarak ölçüp tartıp biçin, hem de karşı tarafa ne kadar ciddi bir alıcı olduğunuzu gösterin. araçla ilgili bilgileri teyit ettirip kafanızdaki soru işaretlerini dağıttıktan sonra en kısa zamanda arabayı görmek istediğinizi iletin. aracı görürken sağına soluna, her yerine bakın, her yeri kurcalayın, mümkünse bir tur atın. görmeden hiçbir şeye kapora vermeyin. hatta yapabilirseniz hiç kapora vermemeye çalışın. insanlar gerçekten çok yavşaklar. ha, ama kaporadan kurtulamadıysanız parayı sakın elden vermeyin. banka üzerinden eft/havale yapın, mümkünse blokeli olsun. eğer süzme çakal biriyse mal gibi bırakırsınız adamı.

ekstra madde: galeriler ve oto pazarları

buna diyecek bir şey yok. tamamen piyango bir durum maalesef. buna benimde diyecek pek bir şeyim yok. allah yar ve yardımcınız olsun.

daha da ekstra madde: sigorta şişirmesi

teknik tabire gerek yok. arabanız sigortalıdır ya da kaskoludur. neyse, bir kaza olur ve bunun karşılığında bir bedel çıkar. bu bedel, uygun şartlar oluştuysa sigorta tarafından karşılanır.

sigortadan para almak için kaza şişirildi ya da sigorta kazayı abartıp bedeli yüksek tuttu denilerek, ilana konan arabanın kazası önemsizleştirilmeye çalışınılır ama tabii ki böyle bir şey yoktur.

neden yoktur? çünkü hiç bir sigorta şirketi durduk yere fazla masraf yapmak ya da para ödemek istemez. finito. üç beş kuruşun hesabını yapan firmaların, size saf gibi yüksek bedeller ödeyeceğini düşünmüyorsunuz herhalde.

ya da diyelim ki milyonda bir kişi bu hadiseyi başardı ve sigortayı kandırarak fazla para aldı. böyle olsa bile bu bir suçtur arkadaşlar. siz ise bu suçu aleni işlemiş bir insana güven duyarak nasıl araba alabilirsiniz ki? böyle ilanları gördüğünüz an kapatın.

ağır hasar veya pert kaydı?

ağır hasarla pert kaydı aynı şeydir. sadece pert kelimesi çok sert kaçtığı için bu tabir ağır hasar ile yer değiştirmiştir. olayı ise şudur. sigorta arabanın hasarını bedelinin üstünde görürse ya da arabanın çok önemli fonksiyonlarında fazlaca sıkıntı ve eksiklik bulursa aracı ağır hasarlı yani eski adıyla pert kaydına sokar. bu bir takla ya da yangın durumu da olabilir. arabanın airbaglerinin açılması durumu da olabilir. kesin olarak şudur diyemeyiz ama risklidir. huy olarak "ağır hasar kayıtlı da olsa ben eski model arabaya binmem, yeni kullanırım" diyorsanız duruma göre bakabilirsiniz. yoksa tamamen pas geçin.

sonuç

şimdi diyeceksiniz ki araba mı alıyoruz yoksa atom mu parçalıyoruz? bu teferruat nedir? maalesef arabaların aşırı pahalı olması ve ortamların süzme çakallara kalması yüzünden bu durum çetrefilli oluyor. yoksa ben manyak mıyım, gidip size 12 madde yazacağım? tabii ki hayır ama vaziyet de bok, yapacak bir şey yok. kimsenin sokağa atacağı parası yok. o yüzden ikinci el araba alırken üstte yazdığım maddelerin çoğunu sallamadan iş yaparsanız, dünyanın en ballı adamı olmadığınız sürece büyük kazık yersiniz.

bu kadar boktan ve kötü insanların olduğu piyasada inşallah küçük de olsa bir yardımım dokunur size. elbet ki eksik bıraktığımız yerler olmuştur. o yüzden şimdiden affola.