IRA'nın Ateşkes İlan Etmesinde Önemli Rol Oynayan Milletvekili: Gerry Adams
1948 yılında irlanda sorununun merkezînde yer alan belfast şehrinde ayrılıkçı cumhuriyetçi fikirlere sahip bir babanın çocuğu olarak doğan ingiliz parlamenter gerry adams, aynı zamanda terör örgütü ira’nın siyasî kanadı olarak bilinen ve kuzey irlanda’da en büyük ikinci partisi durumundaki sinn féin’in de başkanıdır.
1983’ten 1992’ye ve 1997’den 2011’e belfast west’i temsilen westminster milletvekilliği yapan adams, kuzey irlanda sorununda önce dönemin sosyal demokrat ve işçi partisi lideri john hume ile ardından da irlanda ve ingiltere hükümetleriyle diyaloğu yürüten ve tarihe “good friday agreement (hayırlı cuma antlaşması)” olarak geçen barış anlaşmasını imzalayan kişidir.
ingiltere ve ira arasındaki silahlı mücadelenin sorunları çözmeyeceğine inanan gerry adams, barışı tesis etmek amacıyla ilk olarak katolik millîyetçilerin lideri john hume ile daha sonra 1990’da ingiltere hükümeti ile görüşmelere başlamıştır. ingiltere ve irlanda hükümetleri arasında uzun süren inişli çıkışlı görüşmeler sonunda 1993’ün aralık ayında britanya hükümeti, kuzey irlanda’nın özerklik hakkının kabul edildiği ve sinn féin’le siyasî diyaloğa girilmesinin yanı sıra irlanda nüfusuyla yapılacak bir anlaşma olanağı sağlama taahhüdünün verildiği downing street bildirisi’ni yayınladı. bu anlaşma ingiltere’nin kuzey irlanda üzerindeki egemenlik hakkından vazgeçmesini ve kuzey irlanda’ya “selfie determinasyon” hakkı tanımasını sağlamıştır. sivil, politik, sosyal ve kültürel hakların sağlanmasını güvence altına alan bu çerçeve anlaşma, kuzey irlanda’nın geleceğiyle ilgili alınacak her kararda bölge halkının çoğunluğunun onayının olması gibi yaptırımlar da getirmiştir.
anlaşma metni birleşik bir irlanda’nın ancak barışçıl yollarla sağlanabileceğini ve barışın mutlaka şiddet eylemlerine son vermeyi ve şiddeti bitirmeye destek olmayı içermesi gerektiğini de kayıt altına almıştır. antlaşma 1994’te ira’nın 2006’nın şubat ayına kadar sürecek olan bir ateşkes ilan etmesini sağlamıştır.
kaynak: kamu düzeni ve güvenliği müsteşarlığı, güvenlik terimleri sözlüğü.