TELEVİZYON 7 Eylül 2016
171b OKUNMA     1499 PAYLAŞIM

Konu Derinlikleriyle İzlerken Zihninizi Açacak Felsefi Animeler

İzlerken düşündüren tarzda şeyler izlemeyi sevenler için ''kaedeoky'' güzel bir felsefi anime listesi hazırlamış.

animeleri:

- seinen, yani yetişkinlere göre olan, aksiyonu az konuşmanın bol olduğu,

- bilim-kurgu öğelerinin bol kullanıldığı,

-f elsefi kaynağı olan, kitaplardan etkilenen, hollywood'u etkileyen,

shingeki no kyojin , death note, claymore gibi shonen olan ve zankyo no terror, tokyo ghoul, one-punch man ve kiseijuu* gibi popüler serileri yazmamaya çalıştım.

- beruseruku gibi tekrar çekilmiş, devam filmi, ova gibi anime serileriyle, final fantasy vıı* gibi oyunlarla bağlantılı animeleri yazmadan,

hadashi no gen ya da hotaru no haka gibi dramatik gücü yüksek, tokyo godfathers, omohide poro poro, hôhokekyo tonari no yamada-kun gibi başarılı ama gündelik hayata özgü animeleri liste dışı tutarak,

bu listeyi oluşturmaya çabaladım.

kişisel olarak mecha ve ecchi sevmediğim için bu tür animeler yok. çok kanlı, gore animelere de gerek duymadım. daha çok konu ve çarpıcı karakterler yer alıyor:

tv serileri

1) ergo proxy

1984, cesur yeni dünya ve distopik izler bulabileceğiniz bir anime. kontrol altına alınmış yaşamlarla insan yaşamı için tanrının enerjisine ihtiyaç duyulan bir evrendeyiz. şehir hayatına ait olmayanlar dış dünyaya sürgün edilmiş. pino'nun kitapları ve varoluşu: alice in wonderlandı anımsatıyor

disneyland ve bilgi yarışması bölümlerine dikkat!


2) mushishi

batı dünyasından örnek verebileceğim hiç bir kitap yok. tamamen doğu kültürü ve mitleri üzerine. doğada insanlar ve diğer canlılarla birlikte yaşayan, mantığımızla açıklayamadığımız "şeylerin" dünyası ve onunla ilgili hikayeler. baş karakterin gezgin olması her seferinde ayrı insanları, hikayeleri dinlediğimiz enfes bir anime serisi


3) cowboy bebop

edebiyat eseri gibi duran bir anime. birbiriyle alakasız kelle avcılarının suçlularla olan mücadelesi ve kendi geçmişleri. mekanları ve konusu bana fireflydizisini hatırlatsa da ondan daha eski, cowboy bebop.


4) psycho-pass

suç ve ceza, yargı sistemi üzerine belki de en güzel anime. insanların suç katsayılarının hesaplandığı bir alternatif gelecekte hükümgah adı verilen silahlar suç düzeyini sabit düzeyde tutmaktadır. şiddet tehditi oluşturan bireyler ise özel bir kuvvet olan, suç kat sayıları yüksek eski polis memurlarından oluşan bir ekip tarafından engellenmektedir. sibyl system tanrı gibidir animede ve shekspeare'den, proust'a, le fanu'dan joseph conrad'a çok derin bir referans içerir. incilden platon'un devletine kadar ince göndermelerle shougo makishima karakteri belki de en iyi sosyopatlardan biridir.

ayrıca av bölümü bana tamamiyle fahrenheit 451'i hatırlattı (cyborg köpek)

bilim-kurgu yazarlarından philip dick ve asimov'un etkisini de görebiliriz.
weber, foucault, , bentham ve pascal daha da giderim...


5) monster

adalet konusunda sağlam bir anime daha. bu sefer cybergler ya da distopik bir dünya yok mekan 2.ci dünya almanyası sonrası bir hastane. hastaları arasında adaleti sağlamaya çalışan bir doktorun başından geçen, "dr. kimbellvari" olaylar. eğitim sistemi, evrime müdahale, yahudi kampları ve deneyler. izlediğiniz diğer hiç bir animeye benzemeyecek ve benzerini dahi bulamayacaksınız.


6) eve no jikkan

insanoğlunun kibirine ve narşistliğine kızıp sempati duyduğumuz bu sefer ne bir uzayle ne anlaşılamayan bir canavar ne de bir hayvan: insanoğlunun kendi mutluluğu ve işleri için tasarladığı robot. insanlarla robotların ayrımını yapan bir hare sistemi geliştirilmiş ve katıksız bir efendi-köle sistemi egemen. ancak herkesin eşit olduğu, harelerin görülmediği, dolayısıyla kimsenin diğerini sorgulamadığı, kimin ne olduğunu bilmediğimiz bir kafede geçiyor olaylar. hegel'den kant'a hatta abartıp marx'a kadar giden bir altyapısı var.


7) planetes

insanoğlunun çöplerini toplayan bir uzay istasyonu ve orayı ziyarete gelen birbirinden ilginç insanların hikayesi. aptallık çağı benzeri, geleceğimizden manzaralar. bu animeyi en çok sevme nedenim, hiç güzel tipte karakter yok. herkes çok sıradan, görsel olarak da mental olarak da kusurlu.

gelecek ve mezarlar. eminim ki gravity ve interstellar yönetmenleri bu animeden etkilenmiş


8) serial experiments lain

baudrillard'ın simülakrlar-simülasyon yazısından izler bulabileceğimiz, matrixvari dünyası ile gerçekliğin sorgulandığı enfes bir anime. zamanlarının büyük bir kısmını wireda bağlı , ağdaki sanal yaşantılarıyle geçirir. günün birinde, intihar eden sınıf arkadaşı chisa lain ve tüm sınıf arkadaşları chisa'dan garip bir elektronik posta alırlar. chisa metinde, yalnızca bedeninin öldüğünü, bilincinin wiredda yaşadığını söylemektedir. 

sonrasında tam mindfuck yaşayacağımız, sanal/gerçek hayatların ayrımı ile gerilimi yüksek animede, dark city, 13.cü kat, yeniden sev beni gibi filmlerin etkilerini de görebiliyoruz.


9) ghost in the shell stand alone complex

öncelikle filmlerini izledikten sonra animesine zevkle devam ediyoruz. matrix gibi bir filmi etkileyen yapım, kendilerini insan sanan robotların yalanları üzerine gidiyor. p. dick'in androidler elektrikli koyun düşler mi? kitabından oldukça etkilenen anime filminin de üzerine yeni bir şeyler koyarak devam ediyor.


10) steins gate

zaman yolculuğunun fiziksel olarak değilde data-veri paylaşımına dayanması, bilginin geleceği değiştirmesi çok ama çok yaratıcı. günümüzde olduğu gibi transferin sadece bunlarla sınırlı olması, zaman yolculuğu kurgusunu biraz daha inanılır kılıyor. benim gibi geleceğe dönüş hayranlarına tavsiye ederim. zamanda kırılma olayını çok fazla derinlemesine işlemiş. solucan delikleri resmen benim gibi zor anlayanlara tane tane örneklendirilmiş. baş karakterin paranoyaları ayrı bir hava katmış. bence olmuş bir anime hele flashbackleri ve flasforwardları çok yerinde. suç zamanı filmi ve retroaktifi sevenler elbette kelebek etkisi hayranları da bir baksın.


11) berserk

orta-çağ, savaş stratejileri, ihanet
faustavri bir anime. zaten duymayanı dövüyorlar. bu listede diğerlerinden biraz daha farklı

12) texhnolyze 

bio-mecha, apokoliptik/siberpunk

13) fate/zero

frp gibi, fantastik, büyük kapışmlara, eskilerin kralları kahramanları, savaş-onur üzerine akılcı konuşmalar


14)phantom requiem for the phantom

leon ve nikitavari, insan yaşamı, suç, tecrit

15) one outs 

death note gibi akıl oyunları, zeki baş karakter

16) death parade

gantz gibi ölümden sonra gidilen bir mekan, kaderleri için oynadıkları son oyun, insanların kendi yaşamları için gösterdikleri açgözlülük, alternatif bir ölümden sonra yaşam


17) jormungand

silah ticareti, çocuk istismarı, savaş alanında mahvolmuş yaşamlar, bunların üzerine çökmüş kapital sistem

18) gankutsuou

monte cristo kont'unun post-modern uyarlaması, şeytana ruhunu satma, intikam

19) gungrave

sokak çetelerinden mafyaya geçiş, intikam, bio-mechanik tasarımlar


20) freedom project

alternatif dünya, paralel evren, bilim-kurgu

...

anime filmler

1) s en to chihiro no kamikakushi

-alice harikalar diyarında japon versiyonu
-miyazagi usta etkisi
-açgözlülük ve dünyaya ergenliğe giren birinin fantastik gözlerinden bakma


2) ghost in the shell ınnocence

-freud ve jung evreni
-distoik evrende geçen yeraltı
-akıl tutulması yaşatacak zaman oyunları

3) the girl who leapt through time

-zaman yolcularına çok farklı bir gözle bakma şansı
-zamanda kırılmalar
-zaman yolculuğunu çok farklı bir biçimde ele alan başarılı fikirler (zaman yolculuğu yaptıran aklınıza gelebilecek bir cihaz! değil)

4) paprika

-rüya zaman ve gerçek zaman
-freud'un rüya tabirleri, bilinçaltı kavramları
-nolan'ın inception'unu derinden etkilemiş, bu filmine fikir vermiş bir anime


5) akira

-post-apocalyptik dünya
-sokak çeteleri sistem karşıtlığı
-devlet terörü, devlet denetiminbde tehlikeli deneyler

6) jin-ro

-polis devleti, baskıcı rejim (1984)
-sistem karşıtlığı (anarşizm)
-apokaliptik dünya

7) kaze no tani no naushika

-istila eden böcekler (matrix 1 in sonu)
-iki dünya arasında barışı getirecek bir mesihin geleceğine olan inanç.
- bu aracının barış için kendini feda etmesi, hatta kablolar, antenlerle sarılan beden
- isa'nın dirileceği inancını akıla getiren bir yeniden doğuş (matrix'te bu aşka bağlanırken, rüzgarlı vadide kendini feda etmenin getirdiği alçak gönüllülüğe bağlanmış)
- dünyalar, ırklar arasındaki savaş,
- yeni, eski dünyalar, bir arada yaşayamayan iki ırk(matrixte bu robot-insan olarak gösterilirken animasyonda böcekler/mantarlar - insanlar olarak gösterilmiş.
- iki dünyayı bir arada tutacak bir kaynağın olacağına inanç


8) steamboy

-steampunk
-çok yaratıcı icatlar
-büyüleyici görsellik, sistem eleştirisi

9) pafekuto buru

-film içinde film
-hastalık, rahatsız edici ve ruh sağlığını temel almı bir yapım
-aronofsky'nin sinema dilini etkilemiş bir anime. özellikle black swan çok benzer. (darren aronofsky, ayna ve küvet sahnelerini bol bol kullanır)

10) mononoke-hime

-doğa-insan mücadelesi
-james cameron'un avatar'ı yapmasında etken olan fikirler
-japonlara özgü doğa mitosları


11) tekkonkinkreet

12) mind game

13) millennium actress 

14) memorizu

15) tenshi no tamago

16) nekojiru-so

17) sakasama no patema

18) gin-iro no kami no agito

19) kakurenbo

20) kumo no mukô, yakusoku no basho