Kültürler Arası İletişimin Zorluğunu Kolayca Açıklayan Şeftali vs Hindistan Cevizi Teorisi
abd'deki sosyal, örgütsel ve uygulamalı psikolojinin modern öncülerinden biri olan alman psikolog kurt lewin, kültürler arası iletişimin zor olmasının sebebi olan insanların diğerlerine yaklaşımındaki farklılıkları 'peach vs. coconut cultures' teorisi ile açıklar. bu teoriye göre amerikalılar, japonlar ve iskandinavlar şeftalidir. rus, alman, brezilyalı, fransız, çinli, portekizli, yunan, italyan ve ispanyollar hindistan cevizidir. ingilizler ise avrupa'da şeftali, amerika'da hindistan cevizidir.
yani, amerikalılar şeftali gibi dışarıdan yumuşak, arkadaş canlısı, yardımsever, yabancılara gülümseyen ve onlarla small talk'ı seven, yeni tanıştıklarıyla kolayca ilişki kuran tipler gibi gözükür, içini açınca ise içsel varlıklarını koruyan çukur ve sert bir taş vardır. onlarla samimi olmak, onları iyice tanımak ve gerçek bir dostluk kurmak çok zordur. buna karşılık hindistan cevizi kültürleri kırması zordur, dışarıdan dost canlısı gözükmezler, gülümsemezler, small talk zordur ve soğuk dururlar ancak bir kez kırdığınızda sıcak ve dost canlısı olurlar, dostluk ilişkisinin temeli yavaş atılır ama hayat boyu devam etme eğiliminde olur.
şeftali kültürleri arkadaş kelimesini tanıdıkları ve/veya birkaç kez takıldıkları insanlar için kullanırken, hindistan cevizi kültürleri bir şeye ihtiyaçları olduğunda koştukları, aradıkları, birlikte vakit geçirmekten keyif aldıkları, derin ilişkileri olan insanlar için kullanırlar.
amerikalıların "merhaba" yerine kullandıkları ve aslında cevabını merak etmedikleri "nasılsın?" sorusu, çok sık kullandıkları ama bunu gerçekten istedikleri için söylemedikleri "we should hang out some time" (bir ara mutlaka görüşelim) kalıbı, sonrasında hiçbir zaman aramayacak/mesaj atmayacak olsalar da karşı taraftan telefon numarası istemeleri gibi şeyler de bu şeftali kültüründen kaynaklanır.
özetle, bir 'stranger' (yabancı) iseniz amerikalılarla gerçek bir arkadaşlık ilişkisi kurmak zordur.
20'li yaşların başında college'de dostluk kurmak daha kolay, ilerleyen yaşlarda ve iş hayatında daha zor dense de, bugün de dahil yıllardır başka ülkelerden gelmiş binlerce öğrenci kültüre ve sisteme entegre olmalarına, amerikan aksanı ile konuşmalarına rağmen amerikalılarla olan arkadaşlık ilişkilerinin çok yüzeysel oluşundan, kendi ülkelerindeki ilişkilere benzemediğinden şikayet ederler. bu şikayetler zaman zaman major medya gazetelerine/int.sitelerine de haber olur.
peki neden zordur?
1. her insanın sadece kendisinden sorumlu, sadece kendi yaşamına odaklı olduğu bireysel kültüre sahip olmaları. bu kültürün getirmiş olduğu 'seninkilerden önce benim ihtiyaçlarım' ilkesi
2. kişisel dünyaları içindeki günlük rutinleri, işleri, faturaları, aile hayatı, kitap kulüpleri, yoga/tenis dersleri vb. ile fazlasıyla meşgul olmaları
3. mevcut çevreleri/klikleri ile yetindiklerinden yeni arkadaşlar edinmek için istekli olmamaları
4. uzun çalışma saatlerinden sonra dışarıda arkadaşlarıyla değil de evde kendileri/aileleri ile vakit geçirmek istemeleri
5. protestan iş ahlakı
6. low-context kültür
7. çok fazla hareket ettikleri için hızlı bir şekilde bağlantı kurup, aynı hızla bu bağlantıları bırakmaları gerekliliği
yıllar önce yapılan sosyolojik bir araştırmaya göre ortalama bir amerikalının sadece 1 yakın arkadaşı varmış.