Macron'un Le Pen'i Geçerek Yeniden Seçildiği Fransa Seçimlerine Dair Her Şey
fransa seçimlerinde sürpriz olmadı. emmanuel macron %58,2 oyla fransa cumhurbaşkanı olarak ikinci döneminde de seçildi. aşırı sağcı rakibi marine le pen, fransa'da son 50 yılın en yüksek seçime katılmama oranına sahip seçimde oyların %41.8'ini kazandı.
bu rakamlara %28 oranında oy kullanmama ve taktik oy kullanımlarını dahil ettiğimizde fransa'nın macronism (anti-le pen'ciler ) ile aşırı sağ (le pen'ciler zemmour'cular gaullist'ler) arasında ortadan ikiye bölündüğünü söylemek mümkün.
- le pen 2002: 18%
- le pen 2017: 34%
- le pen 2022: 42%
trende bakılırsa bir sonraki seçimde aşırı sağın iktidar şansı oldukça kuvvetli gözüküyor diyebiliriz fakat önümüzdeki 5 sene o kadar büyük değişimlere sahne olacak ki seçimlerin tekrar buna benzer bir ikili rekabet olup olmayacağını bu noktada kestirebilmek için kahin olmak gerekir.
seçmen demografisi bakımından macron en çok oyu yaşlılardan, emeklilerden ve ununu elemiş eleğini asmış, tuzu kuru tiplerden ve zenginlerden alıyor. coğrafi olarak fransa'nın batısından çoğunlukla. bu anlamda fransa bir tür gerontokrasiye dönüşmüş oluyor.
marine le pen'in seçmen kitlesi ise ekonomik ve eğitim bakımından daha dezavantajlı gruplardan oluşuyor. bunlar genellikle genç ve çalışan nüfus. kuzeydoğu ve güney fransa ağırlıklı.
mélenchon'un (aşırı sol parti lideri) oyları ise yüksek öğrenim görmüş kitlelerden oluşuyor. bir de göçmen nüfusun yoğun olduğu saint- dennis gibi banliyölerden, fransız müslümanlardan çok oy alıyor. aynı zamanda rennes, nantes, toulouse, montpellier, strasbourg gibi üniversite şehirlerinden çok oy alıyor melenchon.
tartışmada marine le pen türbanı kamusal alanda yasaklayacağı argümanını fazla üstelemeseydi melenchon oyları belki kendisine daha fazla gelebilirdi. ikinci kaybettiği nokta ise rusya ve putin'e duyduğu sempati oldu. macron hem göçmenlere ve müslümanlara daha yumuşak yaklaşımı hem de rusya'ya mesafeli tutumuyla rusya- ukrayna savaşı sonrası avrupa'da esen anti-putin rüzgarını da arkasına alarak seçimi kazanmayı başardı. aslında arkasında o kadar da güçlü bir kamuoyu desteği olmamasına rağmen.
burada da sıkıntılı bir durum baş gösteriyor. yaşlılar ve zenginler iktidarda fakat alım gücü sürekli azalmakta olan asıl çalışan kesim tam olarak temsil edilmiş olmuyor. toplum ayrıca göçmen meselesi ve islam üzerinden ayrışmış vaziyette. ben burada ikili bir kırılganlık ve fay hattı görüyorum. fransızların grev ve ayaklanma geçmişini de dikkate alınca yakın zamanda yeni bir “gilets jaunes” vakası ortaya çıkarsa şaşırmam.
halkın alım gücü düştü, başkan'ın arkasında birleşmiş bir ulus yok, rusya'ya uygulanan ve seçim öncesi ertelenen birtakım ambargolar sonucunda özellikle akaryakıt fiyatlarında astronomik artışlar da krizi davet ediyor. avrupa birliği ve küreselci bakış açısıyla küresel ticaretin devam ettiği noktada fransa'nın rekabetçi kalabilmesi için yeniden endüstrileşme (reindustrialisation) hamlesi gerçekleştirmesi gerekiyor. fakat otomasyonun artışıyla birlikte işsizlik ortaya çıkıyor. enerji şokları ekonomiyi kırılgan hale getiriyor, yeniden sanayi devrimini yapmasa bu kez fransa ekonomisi rekabetçiliğini kaybedecek. (bizim ülkedeki gibi yasadışı işçi ya da sigortasız göçmenleri çalıştırma ve sömürü düzeni de kuramıyor fransa, medeni bir ülke olmanın bedelini de öyle ödüyor.) bu açıdan bakınca aşırı sağdan kurtulduğu için sevinse de fransız halkı küreselleşmenin ekonomik ve sosyal etkilerini iliklerine kadar hissedecek. pandemi sayesinde “the great lockdown” uygulamak ve insanların sokağa dökülmesini bir nebze olsun engellemek nispeten kolaydı. bir sonraki ayaklanmada bakalım ne yapacak macron efendi, birlikte göreceğiz.
haziran ayında ulusal meclis seçimleri olacak. 12 ve 19 haziran 2022'de l'assemblée nationale yani fransa'nın yasama organı ya da meclis seçimleri yapılacak. 577 milletvekili seçiliyor. çoğunluk elde etmek için 289 milletvekili gerekiyor.