Marvel'da Paralel Evrenlerin Kapılarını Sonuna Kadar Açan Loki Dizisinin İncelemesi
Uyarı: Spoiler içerir.
bir disney+ ve marvel ortaklığı dizisinin daha sonuna geldik. loki, wandavision ve the falcon and the winter soldier’ın ardından üçüncü dizi olarak kendisini phase 4’e konumlandırıyor. peşinen söylemem gereken bir şey var. hikaye anlatıcılığı ve teknik anlamlarda loki dizisi önceki iki mcu dizisinin çok daha ötesinde. özellikle dizisinin görüntü yönetmenliğinden bahsetmeden yazıya başlayamayacağım. autumn durald harika bir iş çıkarmış. sinema perdesinde görmeye alışık olduğumuz kadrajlarla diziyi takip etmek çok keyifliydi. ki durald önümüzdeki sene vizyona girecek black panther: wakanda forever’ın da görüntü yönetmenliğini yapacak.
dizide izlediğimiz loki, avengers: endgame filminde kahramanlarımız zamanda yolculuk yaptığında kaçma şansı elde eden loki varyantı
bu kaçışın hemen ardından mcu’da time variance authority diye bir kurumsal yapının olduğunun öğreniyoruz. kısaca tva denilen zamanın dışında bulunan bu yapı time-keepers adı verilen üç tanrısal varlık tarafından kuruluyor ve yine bu time-keepers’ın oluşturduğu ve paralel evrenlere izin vermeyen sacred timeline denilen (kutsal zaman çizgisi) mcu’nun asıl zamansal sürekliliğini koruyor. ana sürekliliği dışına çıkan herkese varyant deniliyor.(mcu’nun devamında bu kelimeyi bolca kullanacağız gibi görünüyor.) tva ajanları olası bir paralel evren ihtimalinde müdahale ederek paralel evrene neden olabilecek zamanda oynamaya hemen müdahale ediyor. buna sebep olan kişi de ortadan kaldırılıyor (pruning). time-keepers bu yapı dahilinde sacred timeline’ın nasıl akması gerektiğine karar veriyor.
bu yapının varlığı elbette mcu’yu kökten etkileyen bir düzen. şu ana kadar dizide izlediğimiz süreçte özgür iradenin çok daha az ve kaderci anlayışın çok daha etkili halde olmuş olduğunu gördük. loki tva’e gittiğinde yapıyı çok daha iyi tanıdık ve en önemlisi tva’in varlığının olası bir yeni çoklu evren savaşını engellediğini öğrendik. sacred timeline’ın oluşmasından önce de çıkan bu savaş bize anlatıldığına göre sayısız evreninin yok olmasına sebep olmuş.
tva’in yargıcı ve göründüğü kadarıyla yürütmesinin sahibi ravonna renslayer isimli çizgi romanlardan da tanıdığımız bir karakter. dizinin hemen başında karşımıza çıkan mobius da yine çizgi romanlarda olan ve renslayer ile birlikte tva adına takip edeceğimiz en önemli ajanlardan biri. loki ile tva’in yolu kesiştiğinde mobius’un dikkatini loki çekiyor. loki’nin uzmanlığından faydalanmak istiyor. öğreniyoruz ki tva’i ortadan kaldırmak isteyen bir güç var. bu güç loki varyantlarından biri çıkıyor. mobius’un planı ise loki’ye karşı loki ile savaşmak.
sylvie isimli bu loki varyantı mcu’da ilk kez gördüğümüz bir konsept’i bize tanıtıyor. karakterlerin farklı evrenlerde ya da zaman çizgilerinde fiziksel olarak tamamen farklı olabilecek versiyonlarının olduğunu bize gösteriyor.
dizi bu noktadan sonra tva’in arkasında asıl güç kim? tva gerçekten iyi mi? sylvie kim? loki bu süreçte nasıl konumlanıyor? gibi pek çok soru soruyor. dizi ilerledikçe tva’in göründüğü gibi olmadığını öğreniyoruz. ajanlarının da varyant olduğunu, time-keepers’ın sahte olduğunu, tva’in herkese yalan söylediğini öğreniyoruz. loki ile sylvie’nin ortak çalışmaya başlamasıyla gerçekler de ortaya dökülmeye başlıyor.
loki dizisinin genel yapısını çok beğendim
dizinin hikaye anlatıcılığı, karakterlerine yaklaşımı ve aksiyon skalası son derece başarılı hazırlanmış. özellikle diyalog ağırlıklı sahneler belki de dizinin en güzel yanı. loki ile mobius’un karşılık olduğu her sahne diziyi bir üst seviyeye çıkarmış. burada elbette tom hiddleston ve owen wilson’un performanslarını es geçmek mümkün değil. ikilinin kimyası muazzam şekilde uymuş.
dizi karakter çalışmasını da çok iyi yapmayı başarıyor
loki’nin takip ettiğimiz varyantı new york savaşından hemen sonraki hali. thor: the dark world, thor: ragnarok ve en önemlisi avengers: infinity war’u yaşamamış. ama asıl halinin başına gelenleri öğrenince 180 derece değişiyor. birçok kişi için tartışmalı olsa da bu dizide bambaşka bir yönünü görüyoruz ve sylvie’ye duymaya başladığı aşka tanık oluyoruz. loki gibi bir adamın ancak kendisini bu kadar sevebileceği benim açımdan son derece mantıklıydı. bu tip bir loki yorumlamasını da dizi de takip etmek keyifliydi diye düşünüyorum.
finale yaklaşırken belki de en güzel bölüm loki’nin yok edilmesiyle gittiği the void bölümüydü. easter-egg cenneti olan bölüm özellikle çizgi roman okuyucusu olan seyirci için bulunmaz bir nimetti. thanos helikopteri, living tribunal heykeli. qeng isimli kule, kurbağa thor ve daha başka sayısız gönderme. loki’nin tarih boyunca silinen birçok varyantını bu bölümde tanıdık. classic loki, kid loki vb. özellikle classic loki’nin harika olduğunu söylemem lazım.
dizi en başında beri sonsuz sayıda kang the conqueror göndermesi yaptı
dizi boyunca tva’in arkasında kim olduğu tartışıldı. diziye şöyle bir baktığımıza ilk dikkatimizi çeken ravonna renslayer karakteriydi. çizgi romanlarda kang’in love interest’iydi. time-keepers heykellerinden biri kang’i oynayacak jonathan majors’a çok benziyordu. beşinci bölüme gelindiğinde ise qeng binası gözümüzden kaçmadı ama en önemli şey alioth isimli dumandı. artık göndermeden ileriye gidilmiş kang’in mitolojisinin önemli öğeleri dizide kullanılmaya başlamıştı. perdenin arkasındaki adam kang olmalıydı.
son bölüme geçmeden önce kang’in marvel çizgi romanlarındaki konumundan bahsetmek istiyorum. kang the conqueror, hiç kuşkusuz marvel evrenin en önemli villainlarından biri. gerçek ismi nathaniel richards ve 31. yüzyılda doğuyor. fantastic four’dan tanıdığımız reed richards’in bin yıl sonrasından akrabası olduğu düşünülüyor. elindeki teknoloji ile farklı zamanlara gidip o zamanları fethediyor. ele geçirdiği zamanları ise chronopolis ismini verdiği şehrinde topluyor.
kang’e dair en güzel şeylerden biri ise farklı zaman çizgilerinde tamamen farklı fiziksel formlarda gözükmesi. marvel evreni boyunca sayısız kang versiyonu ile karşılaştık. immortus, rama-tut, scarlet centurion, iron lad, kid immortus, mr. gryhon gibi birçok kişi kang’in bir versiyonu çıktı. bu şekilde farklı versiyonlarının olması karakterleri farklı şekilde yaratmak ve hikayenin tansiyonu arttırma açısından her zaman kang’e muhteşem bir dinamizm kattı.
tekrar dizinin son bölümüne gelirsek
loki ve sylvie, the void’da alioth’ı yenince citadel at the end of time kalesi ile karşılaştı. bu noktada tva’in arkasındaki kişinin he who remains olduğunu öğrendik. ki çizgi romanlarda da tva’in kurucusu zamanın sonunda tek başına yaşayan çok yaşlı bir adam olan he who remains’dir. ama marvel cinematic universe’de he who remains’in çok önemli bir değişikliği var. he who remains de bir kang varyantı. böylece iki konsept dizi için birleştirilmiş oldu.
mcu görünüşe göre kang’i olabilecek en iyi şekilde uyarlıyor. tva’in varyant konseptini tanıtması benim kang’in farklı versiyonlarının da varyant olarak çıkacağını düşünmeme sebep olmuştu. he who remains’de uzun uzun bunu anlattı. multiversel war’un çoklu evrendeki kang varyantlarının birbiriyle savaşı yüzünden çıktığını ve he who remains’ın belki de bu varyantlar içerisinde en iyisi olduğunu ve savaşı bitirdiğini öğrendik. tva böylece kendisinden çok daha kötü olan kang varyantlarının çoklu evrene dağılmasına engel oluyordu. sylvie’nin he who remains’i öldürmesiyle artık bu mühür kırıldı. sacred timeline dağıldı ve tam manasıyla paralel evrenler serbest kaldı.
sacred timeline’ın dağılmasıyla marvel cinematic universe’ün sonsuza kadar değiştiğini söylemek mümkün
loki dizisi belki de mcu içerisindeki en önemli ilk 3-4 projeden biri haline geldi. the infinity saga’da büyük villain olarak thanos’u izlemiş ana hikaye olarak infinity stone'ları takip etmiştik. şu an da çoklu evreni takip edeceğiz ve kang’i büyük villain olarak izleyeceğiz.
işte burada kang’in yukarıda bahsettiğim güzelliği devreye gidiyor. farklı projelerde farklı kang varyantlarını gösterebilirler. hepsi farklı kişilikte olacak ve farklı oyuncular tarafından oynanabilecekler. böylece süreç boyunca karakter asla kendisini tekrar etmeyecek ve sürpriz unsuru devam edecek.
marvel’ın önümüzdeki dönem takvimine baktığımız zaman what if animasyonun doğrudan sacred timeline’ın dağılmasıyla bağlantılı. her ne kadar resmi olarak henüz açıklanmasa da spider-man: no way home yine doğrudan bağlantılı. doctor strange in the multiverse of madness adından da anlaşıldığı üzere çoklu evren konseptinin en fazla çıldıracağı film olacak. ant-man and the wasp: quantumania zaten daha önce kang’in varlığını onaylamıştı.
mcu yeni dönemine yeni büyük kötüsü ile giriyor
kang the conqueror, avengers’in yüzleştiği en büyük tehditlerden biri. çizgi romanlarda en sevdiği marvel villainlarından biri kang olan benim için ise çok heyecan verici bir yol açıldı. avengers filmi ile thanos’u öğrendiğimizi varsayarsak 7 yıla yayılan bir süreç izlemiştik. ama şu anda marvel’ın yıla düşen proje sayısında inanılmaz bir artış var. bu artış sayesinde kang’i önümüzdeki 2-3 yıl boyunca çok sayıda projede göreceğimizi düşünüyorum. thanos’dan bile daha çok ekran süresi alabilir. sıradaki büyük villain’ın dizide çıkması ise marvel cinematic universe’ün dizileriyle de ne kadar iddialı olduğunun göstergesi.