MODA 9 Temmuz 2021
71b OKUNMA     560 PAYLAŞIM

Osmanlı Zamanında Kadınlar Çarşaf Giyer miydi?

Osmanlı'da kadınların zamanın usulüne göre nasıl giyindiklerine dair bilgi verici bir yazı.

"osmanlı'da kızlar sırtına yastık koyardı" saçma bir iddia. buna hâlâ inanan binlerce insan olduğu için iki kelam edelim... günümüzde maalesef belli bir kesim osmanlı imparatorluğu'nda şeriatın en güzel biçimde uygulandığını; osmanlı döneminde yaşayan insanların muhteşem müslümanlar olduklarını genelleyerek kabul etmişlerdir. alakası bile yok. her devirde toplumda ahlakî yozlaşmalar görülmüştür, görülecektir. osmanlı imparatorluğu'nda da durum böyledir.

bir kere şunu artık kesinliğe kavuşturmamız lazımdır

osmanlı imparatorluğu'nda hâtunların kara çarşaf giymeye başlamaları tanzimat dönemi sonrasına denk gelmektedir. öncesinde böyle bir şey yoktur. bu dönemde hâtun kişiler de daha rahat hacca gidip gelmeye başlayınca araplardan ve farsîlerden alınıp istanbul'a getirilmiştir bu kıyafet usûlü. hatta hakkında bid'at olduğuna dair fetvalar da verilmiştir.

1870'te ferace ve ince yaşmak yasaklanınca hâtunlar mecburen çarşaf giymeye başlamışlar; daha sonra moda olmuştur. renklileri üretilmiştir. etek kısmı neredeyse diz kapağı hizasına kadar kısaltılmış, peçesi bırakılmış ve böylece osmanlı sosyetesi tarafından giyilmeye devam etmiştir.

ikinci abdülhamid, 1892'de çıkardığı bir kanunname ile hâtunların çarşaf giymelerini yasaklamıştır. sebebi ise bazı erkeklerin de bu şekilde giyinip suç işlemeleri ve abdülhamid han'a suikast düzenlemeleridir.

evet, türk kadını ki özellikle anadolu'da türkî kıyafetler giymiştir her daim. her zaman söylerim; türk kültürü, türk kadını sayesinde ayakta durmuştur. erkekler yozlaşsa da anadolu kadını gelenek ve göreneklerini konuşmasından mutfağına - giyim kuşamından sohbetlerine dek her alanda muhafaza etmiştir.

osmanlı imparatorluğu'nda hiçbir dönem hâtun kişiler bu tarz delice işlere girişip kendilerini yaşlı göstermeye falan çalışmamışlardır. gündelik kıyafetleri günümüzde anadolu köylerinde türk kadının giydiği kıyafetlerle hemen hemen aynıdır. şehirlerde ferace yaygındır.

bu söylemlerin sebebi olarak şunu görmekteyim

osmanlı imparatorluğu'nun çok sert cezalarla önlemeye çalıştığı taciz ve tecavüz olaylarını günümüzde engelleyemeyenler, tecavüzcüye üç beş yıl hapis cezası verip onu da iyi hâlden silip atanlar istemekteler ki bugün türk kadını kendi önlemini kendisi alsın. çarşaf giymesi de yetmez, bir de sırtına yastık bağlasın. bu gerçekten tiksindirici bir dilek, bir itham. yani, çarşafın bile osmanlı imparatorluğu'nda hâtun kişileri bazı tehlikelerden koruyamadığını iddia etmek gibi bir şey bu ve aslında osmanlı'yı övmek değil yermek oluyor bi' nevi.