Yerli Dizi Yersiz Uzun Sloganıyla 97 Senarist 60 Dakikadan Uzun Dizi Yazmama Kararı Aldı
Senaryo yazarları derneğinin konuyla ilgili açıklaması şöyle:
ilan ediyoruz: #yerlidiziyersizuzun
türkiye dizi sektöründe, senaryo yazarları olarak mutsuzuz. dünyanın hiçbir yerinde örneği olmayan, sadece hakkıyla üretme sürecini değil, izleme sürecini de imkansız kılan 120-150 dakikalık diziler yazmaktan dolayı şiddetli mutsuzluk içindeyiz...
140 dakika, çarpı 30 küsür hafta boyunca, hikâye anlatmaya çalışırken, dramanın gereği olan tüm temel ögelerden verdiğimiz tavizlerden ötürü, temposuz, akmayan, uzun bakışmalar, müzik-altılar ve flashbackerle şişirilmiş bölümler yazmaktan ötürü mutsuzuz.
her hafta 140 dakikalık metin üretmek için, hayatımızda başka hiçbir şey yapmaya fırsat vermeyecek şekilde çalışmaya mecbur olmaktan ötürü mutsuzuz.mesleğimize olan aşkımız, tutkumuz mevcut durumu devam ettirme gücünü bize verirken, bu tempoya ayak uyduramadığı ya da uydurmak istemediği için mesleği bırakmış pek çok ustamız, meslektaşımız adına mutsuzuz.
yazdığımız dizilerin her bir bölümünün, yurt dışına satılırken üçe bölünmesi ve çarpı 3 bölüm para kazandırması uğruna, sinema dilinden uzak, günlük hayat ritminde akan senaryolar yazdığımız için mutsuzuz.
bir hafta içinde 140 dakika, tempolu ve sürükleyici bir bölüm yazmanın imkansızlığına rağmen, arada hasbel kader iyi yazdığımız bölümlerin de zamansızlıktan ötürü deforme edilmesi ya da etkisiz çekilmesi yüzünden mutsuzuz...
dünyanın hiçbir yerinde bu sürelerde dizi yazılmaz ve üretilmezken; yıllar önce 90 dakikaya hayır dediğimiz ‘yerli dizi, yersiz uzun!’ eyleminden bu yana yayın süreleri 150 dakikalara çıkmış olduğu için; mesleğimiz, işimize olan saygımız, hikaye ve senaryo üretirken sahip olduğumuz profesyonel görüşler ve insani şartlarda çalışma arzumuz yok sayıldığı için mutsuzuz.
bu tempo yüzünden çok hızlı yıprandığımız, yıprandığımız için de, yapımcıların kolayca senarist değiştirebilme halinden ötürü mutsuzuz.
süreler yüzünden hikayelerimizi hızlı tükettiğimiz, sonrasında top çevirerek kendi hikaye ve karakterlerimize ihanet eder duruma düştüğümüz için mutsuzuz...
uzun süreler yüzünden hikayesini sezon finalinden önce tüketen, tükettiği için de sezon ortasında final yapan diziler ve işsiz kalan bütün dizi çalışanları adına mutsuzuz.
yapım şirketlerinin, aynı saatte diğer kanalda yayınlanan diziden daha uzun süre yayında kalma hırsı uğruna, daha uzun bölüm talep etmesinden; hikâye süresini, hikayenin kendisinin belirlemesi gerekirken, bu rekabetin mevcut süreyi belirler duruma gelmesi saçmalığından ötürü külliyen mutsuzuz!
dizi sürelerinin kısalmasının, türkiye dizi sektöründe çalışan her birim ve her birey için, daha insani şartlarda yazmak, üretmek, çekmek, oynamak ve daha evrensel, daha kaliteli işler yapabilmek için hayati olduğunun altını çizerek, biz aşağıda ismi bulunan senaryo yazarları olarak 60 dakikadan uzun süren diziler yazmamak için bir araya geldiğimizi, güç birliği oluşturduğumuzu ve görmezden gelinemeyecek, gözden çıkarılamayacak bir çoğunluğa ulaşmak için çalıştığımızı sektöre ve kamuoyuna ilan etmek isteriz.
dizilerin ve kanalların gelir kaynağı olan reklam bütçelerinin, bu sürelere göre revize edilmesini, tüm birimlerin bu konuda iş birliği içinde olmasını ve el birliğiyle, hızla bir batağa doğru giden türkiye dizi sektörünün intiharına mani olmak için bu karar ve eylemimizin desteklenmesini bütün oyuncu, set çalışanı, yönetmen arkadaşlarımız ile yapımcılarımıza rica ile beyan ederiz.
1. selcan özgür
2. ezgi özcan (seviyor sevmiyor)
3. zeynep küçükerciyes (adını sen koy)
4. nuran evren şit (vatanım sensin)
5. ali aydın (vatanım sensin)
6. funda alp
7. meriç demiray
8. cem görgeç
9. cenk boğatur
10. derem çıray (paramparça)
11. berfu ergenekon (anne)
12. ercan mehmet erdem (46 yok olan)
13. ceylan güleç (kiralık aşk)
14. sinan biçici (hayat bazen tatlıdır)
15. d. gülden çakır
16. melih çam (hayat şarkısı)
17. özlem elginöz (kırgın çiçekler, aşk ve mavi)
18. mahinur ergun (hayat şarkısı)
19. ozan yurdakul (arka sokaklar)
20. erkan birgören (kırlangıç fırtınası)
21. kerem deren
22. ilker arslan (tatlı intikam)
23. deniz akçay (bana sevmeyi anlat)
24. birol elginöz (kırgın çiçekler, aşk ve mavi)
25. ayça üzüm (paramparça)
26. özlem yılmaz (kara sevda)
27. burcu görgün (kara sevda)
28. pınar bulut
29. ethem özışık (poyraz karayel)
30. cüneyt bolak
31. barış erdoğan
32. ayşenur sıkı (vatanım sensin)
33. melek seven (poyraz karayel)
34. deniz gürlek (poyraz karayel)
35. melih özyılmaz (poyraz karayel)
36. gökhan horzum
37. cansu çoban (yüksek sosyete)
38. serap gazel (dayan yüreğim)
39. sinan yurdakul (arka sokaklar)
40. murat özdemir (adını sen koy)
41. deniz dargı (güneşin kızları, güneşi beklerken)
42. murat aras (seksenler)
43. güliz kucur
44. didem ayberkin
45. ilker barış(kiralık aşk)
46. gül abus (kırgın çiçekler, aşk ve mavi)
47. berrin tekdemir
48. nilgün öneş
49. neşe cehiz
50. elif usman ergüden (cesur ve güzel)
51. nergis otluoğlu akoğlu (vatanım sensin)
52. nuriye bilici (vatanım sensin)
53. sema ali erol
54. mahir erol
55. ercan durmuş
56. hakan bonomo
57. aksel bonfil
58. serdar soydan (cesur ve güzel)
59. alphan dikmen (hangimiz sevmedik)
60. başak angigün
61. hazan toma (adını sen koy)
62. teoman gök (adını sen koy)
63. münevver yıldız (adını sen koy)
64. inan güngören (adını sen koy)
65. eren azak (adını sen koy)
66. elif yılmaz (adını sen koy)
67. pınar ordu (tatlı intikam)
68. feza doğru
69. burcu över (kırgın çiçekler, aşk ve mavi)
70. deniz madanoğlu (bu şehir arkandan gelecek)
71. korcan derinsu (deli sevda)
72. cihan çalışkantürk (deli sevda)
73. yılmaz şahin
74. yeşim çıtak (kırgın çiçekler)
75. ozan aksungur
76. yelda açıkgöz
77. onur ünlü
78. orçun okşar
79. gözde baykara
80. sevgi saygı
81. sinan tuzcu
82. bilal babaoğlu
83. pınar uysal (seni kimler aldı)
84. betül yağsağan (karagül)
85. fikret bekler
86. şahika erkıran çakırca
87. ayşe günsu teker
88. sevgi yılmaz
89. aylin alıveren (istanbullu gelin)
90. ayşin akbulut (evlat kokusu)
91. gülsüm öz
92. gözde baykara
93. burak acar (elif)
94. atasay koç (evlat kokusu)
95. yekta torun (umuda kelepçe vurulmaz )
96. onay durgun (kardeş payı)
97. tufan bora (seni kimler aldı)
Konuyla ilgili Ekşi Sözlük'ten gelen tepkiler:
arka sokaklar senaristini görünce şaşırtmıştır. abi 435 bölüm sonra mı aklına geldi bu olay :(
bu tepkinin başarıya ulaşması büyük ihtimalle ülkedeki dizi sektörünün de başarıya ulaşması anlamına geliyor.
sonuna kadar desteklenmesi gereken tepki.
en son böyle dendiğinde diziler 90 dakikaydı. hatta 1 saatlik sit-com'lar mevcuttu. yazının sonunda da yapımcılardan "rica ile beyan" etmişler. mutsuzlarmış bir de anladığım kadarıyla. rica minnet ile olacak bir iş değil bu. abd'de yapılmışı var. 2007 ya da 2008'di sanırım. maalesef grev yapmadan hiçbir yere varamazlar.
malesef sonuca ulaşmayacak olan hareket.
çünkü bu iş onların ellerinde değil, kanalların, yapımcıların ve oyuncuların elinde.
şöyle ki ;
şimdi önceden prime-time dediğimiz yani haber sonrasından gece yarısına kadar olan sürece 2 dizi sığdırıyorlardı. bir program reklamlar dahil 2 saat olacak şekilde planlanıyordu. ancak bugün günümüzde prime-time kuşağına 1 program sığdırıyor kanallar. peki nasıl yapıyor? elbette ki özet adı altında dizinin geçen haftaki bölümünü koyuyorlar peşine de yeni bölümü koyuyorlar ve prime-time doluyor. reytinglere bakıyorsun dizinin yeni bölümü 1.olmuş. özeti 4.olmuş. bak özet diyorum. pek çok yapım bütün sezonda 4.lüğü göremeyebiliyor.
sonuç olarak da kanallar yeni yapımlar için tutar mı tutmaz mı riskine girmeden, maliyetleri de azaltarak prime-time'ı tek programa ayırıyor. bu da yeni yapımların önünü tıkarken yayındaki yapımları da uzun çalışma sürelerine zorluyor.
şimdi;
kanal maliyeti düşünüyor. tek diziyle günü kotarırım diyor.
yapımcı parasına bakıyor.
oyuncu keza aynı şekilde para derdinde.
dizilerin sürelerinin kısalması için her şeyden önce maliyeti düşürmek gerekiyor.
ancak burada bir çıkmaz var. kanal, 1 saatlik diziye 2 saatlik diziye verdiği parayı vermiyor reklam sayısı azalacağı için. doğal olarak yapımcı da oyuncuya yüksek ücret veremiyor kanaldan az para alacağı için. oyuncu da düşük ücrete çalışmam diyor ve iş tıkanıyor.
oyuncular ağlıyor uzun çalışma saatlerinden ötürü ama iş paranın azalmasına gelince hepsi aslan kesiliyor.
artık zaten hızlı tüketim çağındayız 2 saat dizi evde oturan koca karıları bile sıkmaya başladı. bir şekilde azalacak bu süreler ama birilerinin taşın altına elini sokması lazım.
ya kanallar, yapımcılar ve oyuncular daha az kazanacak ya da dizi sektörü pay-tv sistemine kayacak. masum dizi gibi.
yoksa her geçen gün dizi kalitesi düşecek ve bir dönem sinemamızda olduğu gibi karanlık bir döneme girilecek. artık aydemir akbaş pornoları da kurtaramaz sektörü.
geri adım atmadan ne kadar dayanabilirsiniz bilemem de oyuncuların da destek vermesi gereken eylemdir.