SAĞLIK 16 Temmuz 2018
25,3b OKUNMA     730 PAYLAŞIM

Yüz Hafızası Zayıflığının Çok Daha İleri Bir Boyutu Sayılabilecek Nörolojik Hastalık: Yüz Körlüğü

Prosopagnosia olarak da bilinen yüz körlüğü hastalığı, çevresindeki kişilerin yüzlerini inceleyip algılamasına rağmen bu yüzü bir kimlikle ilişkilendirememesi hali. Şimdilik %2 civarında insanda rastlanan bu durum, detaylıca düşünüldüğünde günlük hayatta oldukça can sıkıcı sahnelere sebep olabiliyor.
iStock


türkçesi yüz körlüğü olan bu hastalık için kabaca yüzleri akılda tutamama diyebiliriz.

bu hastalığa sahip çocuklar kalabalıktan ve yabancılarla bir araya gelmekten hoşlanmazlar, göz temasından kaçınırlar. çünkü bu hastalık onlara herkesi yabancı yapmıştır, saçlarını farklı toplasa annelerini bile tanımayabilirler ve korkarlar. insanların tanınmadıkları için gösterdikleri tepkiler de işin tuzu biberi olur ve bu çocuklar gittikçe asosyalleşmeye başlarlar. bu sebeplerle bu çocuklara çoğu zaman yanlışlıkla otizm teşhisi konur, oysa sadece prosopagnosia hastasıdırlar.

bu hastalıkta genetik yatkınlık söz konusudur

ailede prosopagnosia teşhisi konmuş birileri varsa o kişiye yakın akraba çocuklarda da benzer tepkiler dikkate alınmalıdır. çocuk yaşta prosopagnosia teşhisi çok nadiren konur çünkü çocukların her zaman çok iyi gözlenmesi mümkün olmadığı gibi belirtiler çoğu zaman başka sebeplere yorulur ya da aile bu tepkileri ciddiye almayabilir. oysa çocukken prosopagnosia teşhisi konmuş hastalarda beyin halen gelişmesini sürdürdüğü için hastalığı terapi ile tedavi etme olasılığı vardır. bu hastalığın en bariz teşhis yöntemlerinden biri hastanın bir yüze bakarken gözlerini nerelerde gezdirdiğinin izlenmesidir. bu hastalar, göz ve ağız gibi kilit noktalara odaklamak yerine gelişigüzel ve dağınık bir şekilde yüzün her yerine bakışlar atarlar. bu yüzden de kafalarında o yüzü tanımlayacak ufak parçalar elde edemezler. terapi gören çocuklarda zamanla odaklanmada ciddi ilerlemeler kaydedilmiştir.


her normal beyinde yüzleri tanımaya yarayan merkezin -ismini öğrenemedim bir türlü- yaptığı şey gözün yakaladığı bir resmi renk ve parlaklık gibi temel özelliklerinden öte tanımlamak, daha önce gördüğü görüntülerle karşılaştırmak ve bu karşılaştırmaya göre kimliklendirmek. işte prosopagnozisi olanların yapamadığı şey de bu sonuncusu. karşılarındaki yüzü kesinlikle görüyor, daha önce gördükleri yüzlerle kıyaslayabiliyor (büyük-küçük, uzun-geniş, siyah-beyaz gibi özellikleriyle) fakat bu kıyaslamanın sonucunu herhangi bir kişiyle ilişkilendiremiyorlar.

tıpkı normal insanlar gibi, çok olağanüstü durumlar dışında, birinin yüzüne baktıklarında onun yaşını tahmin edebiliyor, cinsiyetini ayırt edebiliyor, mimiklerini algılayabiliyor, hatta kendilerine bakıp bakmadıklarını bile fark edebiliyorlar. tek fark bu yüzün daha önceki yüz kayıtlarıyla eşleşmiyor olmasında, hatta daha öncesinde hiçbir yüz kaydı bulunmamasında...

Kendi Irkından Olmayan Kişileri Ayırt Etmede Zorlanma Hali: Cross Race Effect