Arsenal'li Futbolcuların Kafayı Bulmak İçin Kullandığı Nitröz Oksit Nedir?
nitröz oksit (azot protoksit), solunum yoluyla uygulanan bilinçli sedasyon ajanlarının en çok kullanılanı olup; renksiz, hoş kokulu, yanma ve alev alma özelliği olmayan inorganik bir ilaçtır.
bu ilacın kullanımına ilk olarak iskandinav ülkelerinde (özellikle danimarka’da) 1930’lu yıllarda başlanmıştır. kan akımına etkisi tamamen fiziksel olduğu için vücuttaki dokularla kimyasal bir bağlantı yapmadığı bilinmektedir. oksijenle birlikte kullanıldığında en önemli etkisinin, santral geri dönüşümlü sinir sistemi baskılaması olduğu ileri sürülmektedir. uygulandığında gazın büyük bir bölümü hemen kana karışarak akciğerlere gönderilir. plazmada çözünmesi düşük seviyede olduğu için etki dozuna çabuk ulaşmakta ve kesildiği anda kandaki dozu hızla azalmaktadır.
azot protoksit, irritan olmadığından öksürük ve laringospazm yapmaz. bu ilaçla indüksiyon yapıldığında hastada kahkaha nöbetleri görülebilir, bu nedenle azot protoksit'e güldürücü gaz da denir. hasta anestezide seksüel içerikli rüyalar görebilir, uyandığında doktoruna bu konuda itiraflarda bulunabilir. bu yüzden azot protoksit uygulanacak hastalara uygulama esnasında ikinci bir kişi şahit olması amacıyla ortamda bulundurulmalıdır.
azot protoksit'in kardiyovasküler sistem ve solunum sistemi üzerinde belirgin depresan etkisi yoktur. vücutta metabolize edilmeden akciğerlerden itrah edilir. ayrıca azot protoksit anestezisinden çıkmak çabuk ve kolay olur.
yan etkileri
- b12 vitaminini inaktive eder, uzun süre maruz kalınırsa, lökopeni veya pansitopeniye neden olabilir.
- vücutta hava içeren boşluklara difüze olarak barsak distansiyonu, pulmoner kist oluşturabilir.
- ilacın anestezi sırasında kandaki parsiyel basıncı yüksek olduğu için alınma sırasında kandan alveollere hızla geçiş yaparak alveol havasındaki basıncı yükselir. inspirasyonla alınan oksijenin alveol havasındaki parsiyel basıncı da düşer ve buna bağlı difüzyon hipoksisi gelişir.