Filistin'de Bir Yahudi Devleti Kurmayı Amaçlayan Siyonizm Tam Olarak Nedir?
filistin toprakları üzerinde ulusal bir yahudi devleti kurma amacı taşıyan milliyetçi yahudi hareketidir siyonizm.
yaklaşık iki bin yıl kadar önce bölgeden çıkartılan yahudilerin tekrar bu topraklara dönmeleri için, 16. ve 17. yy.'da bir dizi "mesih", hareketleri ortaya çıktı. fakat yahudilerin filistin'e dönmesi konusu daha çok xix. yy. başlarında hristiyan çevrelerce gündeme getirildi. batı'nın laik kültürüne ayak uyduramayan doğu avrupalı yahudiler, çarlık yönetiminin yahudi karşıtı "pogrom" hareketleri üzerine, filistin'e yerleştirmeyi özendirmek için 'havevei sion'u kurdular. bu hareket eski kudüs tepelerinde, sion'da somutlaşan filistin topraklarına bağlılığın uzantısıydı.
avrupa'da antisemitizm hareketinin yaygınlaşması ve theodor herzl'in savunduğu yurt edinme düşüncesi, siyonizme siyasal bir nitelik kazandırdı. 1897 yılında herzl ve weizmann'ın öncülüğünde isviçre'de toplanan siyonist kongre siyonizmin yahudi halkının filistin topraklarında bir yurt yaratmayı amaçladığını içeren basel programını onayladı. bu dönemden sonra filistin'e yahudi göçü hızlanmıştır. ingiltere siyonizmi bölgede güçlenen arap ulusçuluğunu dengeleyecek bir araç olarak görüyordu. l. dünya savaşının başlamasıyla siyonizmin siyasal yönü yeniden ön plana çıktı. ingiltere'de yaşayan rus yahudilerinden weizmann ve sokolow filistin'de yahudi devletinin kurulmasını öngören balfour bildirisinin yayınlanmasında önemli rol oynadılar. milletler cemiyetinin filistin'i ingiliz manda yönetimine bırakan belgesinde de bu bildiriye gönderme yapılarak konuya yer verilmiştir. dünya siyonist örgütünün yönlendiriciliği ile bölgede yahudi göçü hızlanmış ve filistindeki yahudi nüfusu 1933'te 238 bine yükselmiştir.
filistin'in giderek yahudi devletine dönüşümü, arapları siyonizme ve onun destekçisi ingiliz politikasına karşı ayaklandırdı. 1929'da ve 1936-1939 arasında arap ayaklanmaları, ingilizleri soruna bir çözüm bulmaya yöneltmiştir. almanya'da nazilerin iktidara gelmesi ile göç hareketi hızlanırken, birçok ülkedeki yahudiler de siyonizme daha sıcak bakmaya başladılar. araplarla yahudiler arasındaki gerginliğin giderek artması sonucun, ingiltere sorunu 1947 yılında bm'ye götürdü. burada yapılan çalışmalarda filistin topraklarının bölünmesine karar verildi. bu kararın verilmesinden sonra beliren kargaşa ortamında 14 mayıs 1948'de tel aviv'de toplanan yahudi ulusal konseyi israil devleti'nin kurulduğunu ilan ederken siyonizm bölgedeki siyasal amacına ulaşmış oluyordu.
Siyonizmi Kurarak İsrail Devleti Fikrini İlk Kez Ortaya Atan Kişi: Theodor Herzl
