Japon Kağıt Katlama Sanatı Origami Nedir?
origami, japon kağıt katlama sanatıdır.
çinliler, "biz japonlardan çok önceleri kağıt katlıyorduk, bu sanatın kökeni bize ait" deseler ve hatta belgeler gösterseler bile bunlar origaminin çinlilere ait bir sanat olduğunu gösterecek kadar kuvvetli deliller değildir. onların yaptığı sadece kağıdı bükmek. kağıt katlama olayına bir anlam veren, onu sistemli bir hale getiren ve kültürlerinin önemli bir parçası yapanlar japonlardır. o yüzden japon kağıt katlama sanatı demekte bence bir sıkıntı yok.
1900'lerin ortalarına kadar neredeyse sadece japon origami ustaları vardı. origaminin bugün bu kadar popüler olmasında ve bilinmesinde en önemli etken akira yoshizawa. kendisi çok büyük bir origami ustasıdır, ama origamiye olan katkısı yaptığı binlerce origami modeli ve geliştirdiği teknikler değil sadece.
basılan bütün origami kitap ve dergilerinde kullanılan, başında durup ona bu sanatın inceliklerini anlatacak bir ustası olmayan milyonlarca garibana origamiyle tanışma ve katlamaya başlama fırsatı veren diyagramlama dilinin yaratıcısıdır. bu dil sayesinde origamiye katkı yapan insan sayısı arttı, işin içine matematik girdi, teknikler gelişti ve olay artık daha sistemli bir hale geldi.
birkaç hamlelik basit modeller yüzlerce belki binlerce katlama yapmanızı gerektirecek kadar kompleksleşti. origami denince ben dahil çoğu insanın aklında ilk oluşan figür turna kuşudur ve birçok insanın katlayabildiği turna kuşunun yapıldığı tek parça kare kağıdın biraz büyüğüyle üç başlı ejderha, onun tepesindeki ejder lordu ve elindeki asayı yapabilirsiniz, en azından birileri yapabiliyor.
basit figürler katlayarak başlayıp, en sonunda bir ryujin katlayabilecek seviye gelmek oldukça zor, ama kesinlikle zevkli. bu yola baş koymak isteyenlere lazım olan şey sadece kare bir kağıt. kendini daha hızlı geliştirmek içinse her seviye uygun sayısız origami kitap ve dergileri de var. ayrıca flickr gibi mecralardan yerli veya yabancı origamicilerle iletişim kurup kağıt seçimi, kağıt hazırlama veya gerekli malzemeleri nereden bulabileceklerine dair bilgiler alabilirler.
ek olarak: origami aksiyomları
huzita–hatori aksiyomları olarak da bilinen ve origamiye bazı matematiksel temeller veren, humiaki huzita tarafından keşfedilmiş aksiyomlar.
şöyledirler:
1. p1 ve p2 noktaları verilmiş olsun, bu iki noktadan da geçen sadece bir kat vardır.
2. p1 ve p2 noktaları verilmiş olsun, p2 noktasını p1 noktası üzerine katlayabileceğiniz sadece bir doğru vardır.
3. l1 ve l2 doğruları verilmiş olsun, l1 doğrusunu l2 doğrusu üzerine katlayabileceğiniz sadece bir doğru vardır.
4. p1 noktası ve l1 doğrusu verilmiş olsun, l1’e dik ve p1’ den geçen sadece bir katlama yapılabilir.
5. p1, p2 noktaları ve l1 doğrusu verilmiş olsun, p2 noktasından geçecek ve p1 noktasını l1 üzerine getirecek sadece bir katlama yapılabilir.
6. p1, p2 noktaları ve l1,l2 doğruları verilmiş olsun, p1 noktasını l1 ve p2 noktasını l2
doğrusu üstüne getirecek bir katlama yapabiliriz.
pierre wantzel’in geometrik aletler (cetvel ve pergel) kullanılarak çözülmesinin imkansız olduğu ispatladığı üç problemden iki tanesi bu aksiyomların da yardımıyla çok rahat bir şekilde kağıdı katlayarak çözülebilmektedir. bunlar küpü iki katına çıkarma ve açıyı üçe bölme problemidir.
Kökeni 1400'lere Dayanan Japon Bağlama Sanatı: Hojojutsu
