Kaçak Akım Rölesi Nedir, Ne İşe Yarar?

kaçak akım rölesi nedir, ne işe yarar?

tam adı kaçak akım koruma rölesi (kakr) olması karşın, piyasada kısaca kar denir. bu kar denilen cihaz, giren akım ile çıkan akımı karşılaştırır, aralarında bir fark var mı diye bakar. eğer 30ma'in altında ise önemsemez. delikanlı adamdır 3'ün 5'in lafını yapmaz. ama 30ma'i geçerse, kanka kusurabakma biz de ev geçindiriyoruz der, devresini açar (atar). yani devredeki (evdeki) tüm elektriği keser.

neden kaçak olur?

evinizdeki cihazlarda ufak tefek kaçaklar olabilir. genellikle 30ma altında olduğu için kar atmaz. devamlı atıyorsa, birden fazla cihazda vardır. örneğin bir cihazda 15ma, diğer cihazda 20ma kaçak vardır. toplamı 35 ettiği için atar. sizin hepsini fişten çekip, teker teker denediğiniz halde atmamasının sebebi budur. çok nadiren tek bir cihazda da 30ma üzeri kaçak olabilir.

nasıl tespit edilir?

tüm cihazların fişi çekilir. lambalar kapatılır. her birine teker teker enerji verilir, hangisinde atarsa kaçak o cihazdadır. evinizde bir multimetre varsa buzzer kademesinde...neyse evinde multimetre olan adam bunları bilir zaten, tereciye tere satmayalım.

elektikçilerin yaptığı çakallıklar nelerdir?

arkadaşlar herhangi bir cihazınızda kaçak varsa, ortalama bir elektrikçi o kaçağı rahatlıkla bulur zaten. yok cihazda değil, tesisatın kendisinde kaçak varsa, o zaman işin rengi değişir. meger cihazı gibi cihazlarla o tesisatın kontrol edilmesi gerekir. ama bu cihazlar çok çok pahalı cihazlardır ve elektrikçilerin çoğunda bulunmaz. bu yüzden ya kar iptal eder, yerine sigorta takar, ya da 30ma kar söker, yerine 300ma kar takar. böylece sorun çözülür (!)

sigorta takarsa ne olur?

sizi elektrik çarpmasına karşı korumaz (kar nasıl koruyor'a gelicem).

300ma kar takarsa ne olur?

adından anlaşılacağı üzere 300ma üzeri akımlarda atar. halbuki 50ma üzeri akım, insanlar için ölümcüldür.

insanı korumayacaksa neden 300ma kar icat etmişler?

şöyle ki; 300ma kar sadece sanayi tesislerinde kullanılır. çünkü işletmelerde kaçak çok olur. 30ma takarlarsa o işletme çalışamaz hale gelir. zırt pırt kar atar.

peki kaçak akım rölesi olan bir evde, bir insanı elektrik çarpar mı?

üzülerek söylüyorum çarpar.

o zaman ne işe yarıyor bu cihaz?

sen çarpıldığını anlamadan elektriği kesmeye yarıyor. (40 ms civarı) 30ma civarı akımlarda 300ms'ye kadar çıkabilir. bunu fark edersiniz emin olun :)

yani kısaca özetlersek, üzerinizden toprağa akım geçiyor. yani kaçak bir akım. kar de bunu algılıyor ve elektriği kesiyor.

peki ölümcül bir tehlike var mı? kar olan bir evde çarpılan kişi ölebilir mi?

yok denecek kadar az. bu üzerinizden geçen akıma bağlı. eğer vücudunuz sırılsaklamsa, yani duşta falansanız, üzerinizden 1 amper bile geçebilir. kar elbette anında eletriği keser ama hasar da verebilir. bu konuda pek pratik tecrübem yok açıkçası. ama evde elektrik çarptığı için ölen çok az insan gördüm. istatistiksel olarak bence trafik kazasında ölme ihtimaliniz çok daha yüksek.

ben sürekli çarpılıyorum ama kar atmıyor. arızalı olabilir mi?

arkadaşım ellerin ıslak değilse, vücut direncin çok yüksektir. dolayısıyla vücudundan geçen akım miktarı düşük olur. örneğin 25ma geçerse kar atmaz. ama ciddi ciddi hissedersin. bildiğin hoplatır. mümkünse elektrikle uğraşırken izole eldiven kullanın. benim gibi salak olmayın. ben her gün çarpılıyorum. daha geçen hafta elektrikli süpürgeyi tamir ederken fişi çekmeyi unuttum, motor pabucunu elledim, sonrası malum :)

arızalı olup olmadığını kesin olarak nasıl anlarım?

kar kolay kolay arızalanmaz. hele siemens aldıysan ömürlük olur. ama illa ki arıza yapanları da vardır tabi. profesyonel biriysen nötr-toprak kısa devre yaparsın atar. değilsen elleşme. in aşağı, sayacın üzerinde kaçak akım rölesini göreceksin. üzerinde t harfi olan bir buton var. bu buton test butonu. buna bastığında atmazsa arızalıdır. atarsa sağlamdır. tabi tekrar kaldırmayı unutma.

bu arada sayaç koruma kapağını açmayın. hem mühürlüdür, hem de tehlikeli. hatta o butona da elle basmayın mümkünse. tornovida gibi bir şeyle dokunun. eldiven giyin. her türlü önlemi alın. elektrik şakaya gelmez.

kar arızalı. yenisi ile nasıl değiştirebilirim?

profesyonel biri sorunun cevabını bilir. bilmiyorsanız elleşmeyin. gidin bir elektrikçi çağırın. 30ma kar taktığından emin olun. mümkünse siemens, değilse legrand tercih edin. yalnız burada işlem yapabilmek için mührün sökülmesi gerekir. inanın yeni mevzuatı bilmiyorum, piyasadan çok uzak kaldım ama bizim zamanımızda işleyiş söyleydi. mühürü söküp kar'ni değiştiriyorduk ve bunu elektrik dağıtım şirketine bildiriyorduk. (bildirmezsen cezası var). yani diyoruz ki; kardeşim benim kar arızalandı. ben de söktüm mühürü, değiştirdim, gelin yeniden mühürleyin. onlar da en kısa zamanda gelip yeniden mühürler. (bu tedbir kaçak elektrik kullanılmasın diye var)

akıllı kaçak akım rölesi diye bi şeyvar, ne ola ki?

aslında bir işe yaradığı yok. sadece internete bağlanabilen kar diyelim. telefonunuzdaki app ile kar açıp kapatabilirsiniz. apartmanda asansör yoksa, aşağı inmeye üşeniyorsanız işinize yarar. ya da acaba ütünün fişini takılı unuttum mu, diye bir takıntınız varsa, uzaktan elektriği kesersiniz. (tabi buzdolabı da gider, eğer dondurucuda et varsa komşularınız polisi arayp ceset ihbarı yapabilir). ayrıca bununla app üzerinden enerji takibi de yapabilirisniz. bunu da tavsiye etmem; zira tükettiğiniz kwh üzerinden elektrik faturası hesabı yaptığınızda ve elektrik faturasını elinizi alıp farkı gördüğünüzde, faturanın ne kadarının vergi olduğunu öğrenirsiniz ki, bu da sizi tıpkı elektik çarpmış gibi bir şok yaşatabilir.

kaç amper seçmeliyim?

eviniz çok eski ise 25 amper seçin. ancak aynı anda ütü, fırın, çamaşır bulaşık makinesi vb. çalıştırırsanız atabilir. aynı anda çalıştırmak gibi bir alışkanlığınız varsa ve eviniz yeni sayılabilecek bir ev ise 32 amper seçin. (ihlas gibi eski tip 7000 wattlık bir elektrikli şofbeniniz yoksa, 32 amper kesinlikle yeterli olacaktır). 40 amper vs çok riskli olur. nedenini dün şurda anlatmıştım: (bkz: #175896983) bu senaryoda her ne kadar linyedeki sigorta, kar'den önce atacak olsa da, yine işgüzar bir elektirkçi o linyedeki sigortayı değiştirip yüksek akım bir sigorta takabilir. örneğin 1x32 takar (elinde o vardır), linyedeki cihazlar 31 amper çeker, sigorta atmaz ve o linyedeki kablolar cayır cayır yanar.