Orada Çalışan Bir Ekşi Sözlük Yazarının Anlatımıyla: Karadağ Hakkında Her Şey
karadağ'a taşınmayı düşünüyorum, oturma ve çalışma izni alabilir miyim?
evet, karadağ'da oturma ve çalışma izni alabilirsiniz. avrupa'da en kolay çalışma ve oturma izni veren ülkedir. ülke 1 euro sermayeyle şirket açmanıza izin veriyor. şirket açan herkes, oturma ve çalışma iznine sahip oluyor. 2019'dan beri şirket açmanın zorlaşması ve sermayenin yükselmesiyle ilgili yılda birkaç kere haber oluyor. önümüzdeki yıllar içinde zorlaşacağı kesin.
karadağ'da şirket açma ücretleri nelerdir?
karadağ'da d.o.o (limited şirket) şirket açmak 2020-2021 yılı itibarıyla ortalama 400-600 euro arasına mâl oluyor. danışmanlar ortalama 1500 euro talep ediyorlar.
şirket açmak için danışmana ihtiyacım var mı?
hayır, sıradan herhangi bir muhasebeciye gitmeniz yeterli olur. bu muhasebeci bir sokak arasında da olabilir, internetten de bulmuş olabilirsiniz. danışmanlara gereksiz yere para kazandırmayın, zaten onlar da gidip anlaştığı muhasebeciye veriyor belgelerinizi. bu arada danışmanlarla ilgili problem yaşayan çok kişi oldu. temiz ve işini doğru düzgün yapan danışmanlar var, "ben hiç uğraşmayacağım, para vereceğim o yapsın." derseniz o kişileri bulmayı deneyin.
karadağ ab'ye ne zaman girecek?
2025'te kesin olarak girecek lâkin ingiltere'nin brexit sürecinden dolayı 2022-2023'te girmesi de olası.
karadağ, ab'ye girdiğinde şirketimiz ne oluyor?
şirketiniz de ab'ye girmiş oluyor ve sizin ab'de 90 güne kadar vizesiz dolaşma hakkınız oluyor.
şirket için ödemem gereken rutin harcamalar nelerdir?
65-120 euro arasında aylık sigorta ve muhasebe ücretiniz var. bu rakam benim için 65 euro çünkü çalışma saatim en asgariden gösteriliyor fakat bazı muhasebeciler 8 saat üzerinden gösteriyorlar ve 120 euro ödemeniz gerekebiliyor. ayrıca yılda bir kez oturum kartınızı yeniletmeniz gerekiyor. bunun için de cüzi bir şey ödüyorsunuz.
ortaklı olan şirketlerin ab süreci nasıl oluyor?
%51 hissesi olan ortak ab'de vizesiz dolaşım hakkına sahip olur. diğer ortak bundan yararlanamaz. %50-%50 hisse olursa, iki taraf da bu haktan yararlanamaz.
karadağ'da iş bulabilir miyim?
açık söyleyeyim, karadağ'a gelip bir yerde çalışmayı düşünüyorsanız, gelmeyin. gelmeyin çünkü iş bulmak çok zor; üretim pek yok. turizme dayalı iş kolları var ama dediğim gibi, iş bulmak zor. ama karadağ'a gelip iş kurmayı düşünüyorsanız kesinlikle gelin, bakir bir yer. başarılı olmak işten değil.
karadağ'da ne iş yapılır?
genelde türkiye'den gelenler ticaret yapıyorlar, türkiye'den getirdiklerini satıyorlar. fakat ben direkt hizmet sektöründe bir iş yapıyorum. size herhangi bir iş tavsiyesinde bulunamam, siz bir şeyler söylerseniz yorumlayabilirim.
karadağ'da asgari ücret nedir?
ortalama 500 euro.
karadağ'da ev kiraları ne kadar?
bölge bölge değişiyor. kotor'da 300 euro'ya, iki katlı, terası olan, deniz manzaralı bir evde oturuyorum. podgorica'da bir arkadaşım 370 euro'ya 3+1 evde oturuyor. cetinje'de müstakil villaları 150 euroya bulabilirsiniz. budva'da 600 euroya 2+1 de oturan bir tanıdığım da var.
bu arada karadağ'da tüm evler eşyalı olarak kiraya verilir.
karadağ'da araç fiyatları nedir?
ulan ne araç sevdalısı bir memleketiz he. hep bunu soruyorlar. buyrun doya doya bakın: www.autodiler.me
karadağ'da kumarhane var mı?
evet, neredeyse her şehirde kumarhaneler var. küçük şehirlerde büyük kumarhaneler yok onun yerine royal firmasının küçük kumarhaneleri mevcut. merit, budva ve podgorica'da var. hatta şu an budva'ya yeni bir tane daha yer yapılıyor. benim favorim mi? kotor'da olduğum için tabii ki cattaro. ulan o kadar reklamınızı yapıyos bi jackpot hediye edin lan!
teknolojik ürünleri nerden alabilirim?
www.tehnomax.me en büyüğü bu ve çoğu şey yok, ayrıca çok pahalı. tax free mevcuttur, talep ediniz.
ev ilanlarına nerden bakabilirim?
www.realitica.com (karadağ'da emlakçı komisyonunu ev sahibi öder.)
karadağ'da sırpça mı konuşuluyor?
tam olarak evet diyemem ama sırpça konuşan birisi en ufak bir sorun yaşamaz. ufak tefek farklı kelimeler var onun dışında hepsi aynı. hırvatlar, sırplar ve karadağlılar birbirlerini gayet anlayabilirler.
karadağ'daki şehirlerden bahseder misin?
tabii:
kotor
unesco dünya mirası listesinde yer alıyor. bir körfez şehridir. ülkenin en pahalı şehridir desem yanlış olmaz. genellikle turizm işiyle uğraşan insanlar yaşar çünkü şehre büyük gemiler gelir ve binlerce kişi küçücük şehre ve dolayısıyla old town'a akın eder. çok önemli mimari eserler mevcuttur. 1979 da büyük depremde hasar almasına rağmen kalesi hâla dimdik ayaktadır. kamelija adında ufak bir avm'si ve sahil yolundan tivat'a ve perast'a giden inanılmaz manzaralı ve virajlı bir yolu vardır. bu tivat'a kadar uzanan tarafa 'boka bay' ve yola da 'stoliv yolu' denir. manzarayı izlerken dikkatli olunuz efenim.
tivat
kotor'un biraz daha turizmi az olan, yerli insanın kotor'a oranla daha fazla olduğu, nispeten küçük bir havalimanı barındıran şehir. şehirde porto montenegro adında büyük bir alışveriş merkezi ve marinası vardır. ayrıca inşaatı devam eden bir kısım daha var ama henüz oranın ne olduğu bilinmiyor. bu porto montenegro epey ünlü bir yer, hatta bir kaç ay önce, benim de ucundan emeğim olan dino merlin - mi klibi çekildi burda.
budva
benim karadağ'da en sevmediğim ve her bir tarafı inşaat olan, bakirliğini kaybedeli çok olan bir şehir. maalesef türkler yapıyor bu inşaatların çoğunu. :) bu şehire hava parasını da türkler öğretti. old town'da bir çok türk esnaf görürsünüz. şehre gelirsek, bu şehrin ticari anlamda avantajı otellerdir. budva, karadağ'daki en fazla turistik otele ev sahipliği yapan şehirdir. bu sebeple turistlerinde en çok tercih ettiği şehirdir. kotor'u görmeye gelecek turist bile budva'da kalıyor. fakat budva'da liman yok, turistik gemiler gelmiyorlar.
bar
severim bu şehri de, zamanında hatun kişisine "bardayım ben meheh bye kapatıyom" falan deyip tribe sokmuşluğum vardır. bar, arnavutluk sınırına yakın düzenli bir şehir. pek turistik bir şehir değil fakat daha önemli bir yanı var oda liman şehri olması. tüm ticari konteynır, yük vs buraya indiriliyor. ticari işler yapacak kişiler için önemli bir şehir. pahalı bir şehir değil. ülkenin üçüncü büyük şehri.
podgorica
başkent. yerli halkın en yoğun olduğu şehir. ülkenin gerçekten kalbi burası. matbaalar burda, havalimanı burda, bir ürün alacaksan muhtemelen o da burada.
cetinje
eski başkent. benim en sevdiğim şehirlerden birisi. kışın buz gibi oluyor, kar yağıyor. yanında kocaman bir orman var. müstakil evlerden oluşan bir şehir. çok güzel cafeler olan bir caddesi var, renkli renkli binalar... ayrıca en güzel taraflarından birisi ucuz olması. kotor'da 3 euroya içtiğim kahve burda 0.50 euro cent. budva-podgorica yolunu yarıladığınızda kenarda nispeten aşağıda bir şehir görürseniz, o cetinjedir. tamamı yerli halktır, ingilizce bilmezler, misafir pek severler, avcılığa çok meraklıdırlar, pointer ve seterlere dikkat elimi kapıyordu biri. hehe. şerefsis.
perast
kotor'un hemen ilerisinde, şehir demeye bin şahit isteyen göt kadar bir yerleşim yeri. ülkenin en ama en güzel şehridir belki. hatta boşver ülkeyi, 10-15 ülke gezmiş biri olarak, burdan daha güzel ve huzurlu bir yer görmedim desem yeridir. kotor'dan bu perast'a giden tarafa da 'dobrota' bölgesi denir. bu arada şehir dediğime bakmayın, şu an şehir olarak geçmiyor ama eskiden şehir olduğu için yerli halkın ağzında hâla perast şehir olarak anılıyor.
niksic
yine çok güzel ve sakin bir yer. niksicko birası da burda üretiliyor. tavsiye ederim. ülkenin en büyük ikinci şehridir.
karadağ'da tavsiye edeceğin kafe-restoran var mı?
tivat:
al posto guisto: porto montenegro'da bulunan, inanılmaz güzel manzaraya sahip, yemekleri ve içecekleri nispeten pahalı ama çok lezzetli olan bir yer. mekanda ünlü görmeniz kaçınılmaz.
clubhouse: yine porto montenegro'da bulunan, canlı müzik bulunan güzel bir pub.
budva:
perla: sahil yolunda bulunan, gayet lüks bir yer. gündüzleri bir restoranken, geceleri partiler oluyor ve bu partiler ciddi anlamda çılgın geçiyor. üst katta takılmanızı tavsiye ederim.
el mundo: kalenin yanında yaz sezonunda kurulan bu mekan da çok güzel, gece 4-5 e kadar yüksek seste müzik ve güzel bir ortam var. perla'nın çaprazında kalıyor.
kotor:
letrika: kalenin içinde bulunan bu mekana gece sandalye masa atılıyor, sokağın ortası bi anda club oluyor. açık ara aralarında en iyi mekan burası bence. arada tarkan'da çaldığı oluyor.
moja kafanica: burası tamamen yöresel bir mekan. tamamen kendi dillerinde parçalar çalınıyor, slow/hareketli bir çok melodiye geçiş yapılıyor. benim gibi balkan dillerine sempatiniz varsa, saatlerce eğlenebilirsiniz. unutmadan söyleyeyim, mekan salaş bir yer ve baya süslenip püslenip gidilen bir yer. düğün ortamı var desem yalan olmaz.
karampana: dans etmeyi sevenler için harika bir yer. yine old town'ın ortasına kurulmuş, hareketli bir mekan.
klub invalida: burayı ucuz bira için tercih ediyorduk tek. old town'daki en ucuz bira burdadır. açık söyleyeyim buranın ismini bilmiyordum, araştırıp öğrendim çünkü burası engelliler derneği. dernek deyip geçiyordum ben. öyle şık güzel bir mekan değil. sokakta masa, sandalye, ucuz bira size yeterliyse, burası size uygundur.
karadağ hakkında benim söylemediğim, senin ekleyeceğin neler var?
halkı çok tembel. aboo... öyle böyle değil, çok tembel. bunu nası örnek verebilirim bilmiyorum ama. işe aldığım elemanı 3. gününde işten çıkardım, sonra diğer aldığımı 2. günde... sonra tekrar almaya cesaret bile edemedim. "uyanamadım ya kusura bakma, bugün çalışmayayım" denir mi lan patrona? ahaahah güldüğüme bakmayın, cidden çok tembeller. ayrıca berberleri tüm balkanlar'da olduğu gibi berbat. berberseniz durmayın gelin. ilk müşteriniz hazır. bu arada erkek berberi için fiyatlar ortalama 4-10 euro arasında. traş 10 dakika sürüyor. evet on. bu arada kotor old town'da bulunan letrika'nın yanında "compa saloon" var, orayı tavsiye ederim, nispeten güzel. giderseniz "fotoğrafçı türkonun selamı var" demeyi unutmayın. :)
laku noc brate! diyerek bitireyim.
Türklerin Rağbet Ettiği Karadağ'da Oturum İzni Konusunda Yapılan Dolandırıcılıklar
