Özellikle Suçluları ve Kişilik Bozukluklarını Ortaya Çıkaran Psikolojik Test: Rorschach Mürekkep Testi

1920'li yillarda hermann rorschach adinda isviçreli bir psikiyatristin gelistirmis olduğu karakter analizi testidir. projeksiyon yöntemine dayanir, 

yani bireylerin nötr mürekkep lekelerini açiklamak için söyleyecekleri her şeyin istemsizce de olsa aslinda kendileri hakkinda olacagi rasyoneline...

simetrik mürekkep lekelerinden olusan 10 tane sekil gösterilir testi alana ve "ne görüyorsun" diye sorulur. sonra muhtelif kriterler kullanilarak degerlendirilir yanitlar, mesela kişi acaba insan mi gördü sekilde, yoksa hayvan mi; şeklin tamamina mi yogunlasiyor, yoksa belli bir yerine mi, hareket eden seyler mi görüyor gibi. uygulayabilmek için meşakkatli bir egitim sürecinden geçilir, bununla beraber çok da güvenilir değildir

.

(teşekkürler

)

bahsi geçen resimler şöyledir:

rorschach testini uygulayabilmek için en az 1,5 senelik ciddi bir eğitimden geçip, en az 300 denek üzerinde çalıştıktan sonra, süper vizyon eşliğinde uygun görülürse, sertifika sahibi olunabilir.

şimdilerde sıkça rastlanan 30 saatlik hızlandırılmış eğitim sonunda verilen rorschach testi sertifikaları tamamen para tuzağından başka bir şey değildir.
aynı zamanda bu test tamamen gözlenerek yapılmaktadır. yani, kartı gören hastanın yüz mimikleri, ses tonu, bakışları, o anki tepkileri, sözleri gözlemlenerek ve dakika dakika kayıt edilerek envantere işlenilmektedir.
testin bu ayrıntısı, sonuç ve bulgu kısmında son derece önem taşımaktadır.

r. arı'nın 1984'te yaptığı bir uygulama örneği;

denek, 9. kartı aldıktan 65 saniye sonra 3 defa kartı sağa sola aşağı yöne çevirmiştir. « -şuralar organ gibi, ama rengi uymuyor» kartı tekrar çevirip, «böyle bakınca yaratık gibi, dişleri bir şey yemeğe ya da emmeye çalışıyor. bilemedim, çözemedim. baya sıktı» biraz daha inceledi ve kartın orta kısmına «bir şey arayı yarıp gidiyor» dedi.

bu denek, 32 yaşında evli ve çalışan bir yetişkinidir. denekle yapılan mülakatta anneye bağımlı, babasıyla görüşmeyen ve oldum olası babasını sevmediğini söyleyen, babasından sadece dayak ve zulüm gördüğünü söyleyen biridir. zaman zaman cinsel sorunlar yaşamaktadır. dolayısıyla bu karttaki yaratık baba figürünü ve babanın dişlerini bir şeyi yemeğe çalışması da çocuklukta ki kastrasyon kompleksini ifade etmektedir. çünkü deneğin 6. karta baktığında cevaba baktığımızda deneğin yine 55 saniye sonra şu tepkiyi verdiğini görüyoruz. «sanki çizgi filmlerdeki yaratık. bir çeşit yaprak da olabilir. tuhaf. dev.. devler gibi bir şey, çok ürkütücü.»
iki kart arasında ki tutarlılık deneğin geçmişte yaşadığı kastrasyon kompleksini bu kompleksin kaynağı olan anne bağımlılığını desteklemektedir. "

hazırladığım sunumdan küçük bir alıntı;

rorschach testi 20 x 26 cm büyüklüğünde 10 adet, mürekkep lekelerinden oluşmuş kart içermektedir. bu 10 kart, hermann rorschachnın yüzlerce kart içerisinden son olarak tayin ettiği 10 karttır. bu seçimlerdeki temel hedefi ise kartların hem çok somut hem de tam olarak ne olduklarını göstermemesidir. desenler, ortasına mürekkep damlatılmış bir kağıdın ortadan ikiye katlanarak, mürekkebin kağıda simetrik olarak yayılmasının sağlanmasıyla oluşturulmuştur. simetrik olarak hazırlanmasının nedeni, solak kimselerin teste tepkisinin farklı olmamasını sağlamak ve de ağır çatışmaları olan veya engellenmiş kimselerin teste tepkilerini kolaylaştırmaktır.

her kart kendi içerisinde şekil, renk, hareket ve gölge içermektedir. 1, 4, 5, 6, 7 numaralı kartlar koyu renkli, siyah ve beyaz, 2 ve 3 numaralı kartlar siyah ve kırmızı renklerden oluşmaktadırlar. buna karşılık 8, 9 ve 10 numaralı kartlar renklidir. her kartın ortak özelliği simetrik ve bir eksen etrafında oluşmasıdır.

bu eksen, 1, 4, 5, 6 ve 9 numaralı kartlarda çok açıktır. bunun dışındaki 2, 3, 7 ve 8 numaralı kartlarda simetrinin daha çok ayna veya tekrar şeklinde çok belirgin olduğunu görmekteyiz. tabii ki bir bütün olarak yoğun diyeceğimiz kartlarda beden imgesine gönderme yapmakta, diğer ayna şeklindeki kartlarda nesne ilişkilerine ve daha sonra detaylı şekilde açıklanacak olan kişiler arası tasarımlara gönderme yapmaktadır.

rorschach testi 7'den 70'e tüm yaş gruplarına uygulanabilen bir testtir.
rorschach aynı zamanda sınırların deneyimidir diyebiliriz. simetrik şekilde bir eksek etrafında oluşturulan kartlar hastanın kendisini tam olarak yansıtabilmesine ve böylelikle de özdeşim kurabilmesine neden olmaktadır. kişi kendilik tasarımını orijinal bir şekilde kartlar sayesinde gerçekleştirebilmektedir. beyaz bir fon üzerine yapılmış çeşitli renklerdeki şekiller testten geçen kişinin düşünce ve duygularını, heyecanlarını yansıtıp yansıtmamasına yani iç ve dış sınırların oluşturulmasına neden olur. kendisi ile ötekini ayırt etme kapasitesi ve dışarıdan verilen bir uyarana karşı verilecek olan hareket veya içe çekilme yanıtları şekillerin simetrik ve eksen etrafında oluşmasından kaynaklanmaktadır. hasta, karşısında gördüğü kartı algılamakta ve aynen iç dünyasındakileri yansıtmaktadır. özellikle ergenlik dönemindeki gençlerle yapılan projektif testlerde simetri ve eksen etrafında yapılan kartların gencin beden imgesi ve bunu nasıl algıladığını net şekilde bize göstermektedir.

rorschach testinin kişinin kendisi ile ilgili tüm yaşantılarını yansıttığı bir ayna olduğu varsayılırsa öncelikle beden imgesinin yansımalarına bakmalıyız. bunu harekete geçiren en önemli faktör ise resimlerin bir eksen etrafında çizilmiş olması ve simetrik olmasıdır. eğer kişide parçalanma veya yok olma endişesi yoğun olarak yaşanıyorsa bunu kartlara gönderme yaparak yansıtabilirler. ı,ıv,v,vı,vıı,vııı,ıx ve x. kartları incelediğimizde bedene ait tasarımların verilme biçimleri anlaşılabilir.