Uyduları Saptırıp Her Türlü Veri Transferini Zora Sokan Olay: Güneş Fırtınası
güneş'in gücü nükleer füzyondan gelmektedir. hidrojeni helyuma dönüştürür ve enerjiyi ısı ve ışık şeklinde serbest bırakır. hidrojen, yüklü bir plazma formundadır ve hareket ettikçe güçlü akımlar ve manyetik alanlar yaratmaktadır.
güneş fırtınası üç aşamadan oluşmaktadır
1. aşama: bir güneş fırtınasının ilk aşaması süresince bu manyetik enerji muhteşem bir şekilde salınabilir ve buna x-ışını ve ultraviyole (uv) emisyonları eşlik eder. bunlara güneş patlamaları adı verilir.
2. aşama :eğer bu patlamalar, yüksek enerjili partiküllerin salınmasıyla ilişkiliyse, tam teşekküllü güneş fırtınaları veya koronal kütle püskürmeleri haline gelebilmektedir. bu olay sonucunda ortaya çıkan enerjinin 20 milyon nükleer bomba gücünde olduğunu belirtmemiz mümkündür.
koronal kütle püskürmeleri sırasında güneş'ten, plazma olarak adlandırılan gaz kabarcıkları püskürür ve güneş sistemi boyunca salınan şok dalgalarını göndermektedir. gökbilimciler bunların tam olarak neden gerçekleştiğini bilmemektedirler, ancak güneş’in manyetik alanının bununla bir ilgisi olduğu konusunda hemfikirler.
bu üç aşamanın birleşmesi sonucunda şahane bir güneş fırtınası meydana gelmektedir.
en ünlü jeomanyetik fırtına 1859'daki carrington olayı'ydı
bu aynı zamanda şu ana kadar kaydedilen en güçlü güneş fırtınası olarak bilinmektedir. 1859'da yaşanan bu jeomanyetik fırtına kanada’nın hydro-quebec elektrik şebekesinin çökmesine neden oldu ve milyonları dokuz saat kadar elektriksiz bıraktı; kuzeydoğu abd’den orta atlantik’e, doğudan orta batıya uzanan elektrik şebekesinde yaklaşık 200 anomali hissedildi. 2017’de büyük bir güneş lekesi, avrupa, afrika ve atlantik okyanusu’ndaki kısa dalga radyolarında kesintiye sebep olan ve on yılın en büyük güneş patlaması haline gelen bir koronal kütle püskürtmesi üretti.
güneş fırtınalarının etkileri
- iletişim uydularını devre dışı bırakabilecek kadar yoğun olabilmektedir.
- navigasyon sistemlerini, hava durumu tahmin sistemlerini ve iletişim sistemlerini tamamen kullanılamaz hale getirebilecek kadar güçlüdür.
- dünya'daki yaşamı etkileme ihtimalinin yanında, uzayda görev yapan astronotları da etkileyebilmektedir.
- kuzey kutbunda olmamanıza rağmen kuzey ışıklarına şahit olabilmenizi sağlayabilir. dünya’nın atmosferine çarpan parçacıklar, kutup ışıklarına benzer hava olaylarına yol açabilmektedir.
2012 yılında yapılan tahminler, 2020 yılına kadar felaket bir mega fırtına göreceğimiz yönündeydi. ancak bunun ne zaman veya ne kadar güçlü olabileceğini tam olarak tahmin etmemizin bir yolu yok maalesef. nasa böyle bir duruma hazırlıkla olmamız için enerji şirketlerinin bir fırtına vurmadan önce transformatörleri çevrimdışı duruma getirmelerini sağlayacak bir altyapının yeniden tasarlanmasını planlamaktadır. uzay ajansı, daha iyi tahmin önlemlerinin, araştırmacıların bu güneş patlamalarının ne zaman ve nerede göründüğünü daha iyi tahmin etmelerine olanak sağlayacağını ve eğer dünya'ya yönelirlerse operatörlere, gerekli ayarlamaları yapmak için zaman kazandıracağını söylemektedir.
avrupa'daki gregor teleskopu, inouye güneş teleskobu ve yüksek çözünürlüklü koronal görüntüleyici gibi teleskoplar ve nasa'nın parker solar probe ve esa'nın solar orbiter gibi görevleri sayesinde, son birkaç yılda güneş'in şimdiye kadarki en yüksek çözünürlüklü görüntüleri elde edilmektedir. bu gelişmeler, güneş hakkında daha fazla bilgi edinmemize ve daha keskin tahminler yapmamıza olanak sağlamaktadır.
Güneş'in Saniyede 5.5 Milyar Kg Kütle Kaybetmesi
