Günlük Hayatta Sık Kullandığımız Bazı Kelimelerin Etimolojik Çıkış Noktaları
platonik kelimesinin platon'dan geldiği, ingilizce temmuz anlamına gelen july'ın julius caeser'dan, ağustosun bir başka roma imparatoru august'dan geldiği artık genel geçer bilgi olsa da bunlara benzer yeni etimolojik bağlantılar öğrenmek de ufku genişleten şeylerden olsa gerek.
bluetooth
bluetooth, adını bin yıl önce yaşayan ve çürük mavi bir dişe sahip olması nedeniyle harald 'bluetooth' gromson olarak anılan danimarka kralından almış. danimarka'yı birleştiren, barış ortamı getiren bu kralın ismi icatın geliştiricisi ericson tarafından seçilmiş.
manolya
manolya, adını fransız botanist pierre magnol'den almış.
nikotin
bu maddenin bu isimle anılmasının nedeni avrupa'yı tütünle tanıştıran jean nicot.
sadizm
adını yazılarında başkalarına acı vermenin hazzını anlatan fransız yazar marquis de sade'den almış.
mesmerize
ingilizce büyülemek, hipnotize etmek anlamına gelen mesmerize kelimesi alman doktor franz anton mesmer'den almış. mesmer animal magnetism isimli bir teori geliştirmiş. tüm canlı ve cansız varlıklar arasında bir enerji akımı olduğunu iddia etmiş. insanları mıknatıs kullanarak tedavi etmeyi falan denemiş. öncelerde hipnozla ilişkilendirilen mesmerize kelimesi zamanla günümüzdeki anlamını almış.
boykot
boykot, adını boykota uğrayan ilk kişiden almış, yani charles boycott. 19. yüzyılın son çeyreğinde, irlandalı daha iyi şartlarda yaşamak, çalışmak isteyen çiftçiler ile o bölgeye atanmış yöneticiler arasındaki gerginlik, köylü sınıfının şiddet dışı ve etkili bir yöntem bulmasıyla devam eder. önceleri ostracizing denen ve dışlama anlamına gelen bir terim kullanılır. dışlama bu yönetici sınıfı ve onlarla ilişkisi olanları toplumda yok sayma yoluyla yapılır. sonraları dışlama (ostracizing) kelimesinden memnun olmayan dönemin gazetecileri boykot kelimesini kullanır. bu kelime fransızca, türkçe, rusça, almanca gibi birçok dilde halen kullanılıyor.
mazoşizm
sadomazoşist bir ilişkiyi bir romanında anlatan 19. yüzyıl romancısı leopold von sacher-masoch'dan gelmiş.
jumbo
dilimizde dahi kullanılmaya başlanan bu kelime anlamsız dil, saçmalık gibi anlamlara gelen mumbo jumbo teriminin ikinci parçasından gelmiş. mumbo jumbo 1800'lü yılların başından itibaren kullanılan bir kelime. üzerinden bir yüzyıl geçmeden jumbo, mumbo jumbo'dan ayrılıp bambaşka bir anlama kavuşuyor, "kocaman". londra'da bir sirkte, bir file jumbo ismi verilmiş 1882 yılında. jumbo isimli bu fil çok büyük olunca, insanlar da kocaman anlamına gelen bir kelimeye dönüştürmüş bu ismi. işin ilginç kısmı, google'a göre bu kelime 1880'li yıllardan beri popülerliğini her yıl daha da arttırmış. 2010'lu yıllar en çok kullanıldığı yıllar.
linç
1700'lü yılların sonunda 13 amerikan kolonisi ve britanya imparatorluğu arasında meydana gelen amerikan bağımsızlık savaşı sırasında, britanya'ya sadık, amerikan devrimine karşı duran, loyalistlerin başkaldırısını bastırmak için kullanılan bir yöntem. asıl anlamı yargısız infaz aslında. adını dönemin düzmece mahkemelerinin yargıçlığını yapan charles lynch'ten almış.