The New York Times'ın İsveç'in NATO Üyeliğine Karşı Çıkan Türkiye'nin Duruşuna Dair Haberi
dün isveç başbakanı ulf kristersson başkan biden'i oval ofiste ziyaret etmiş. biden kristersson'a isveç'in nato'ya giriş sürecini "endişeyle" takip ettiğini söylemiş. ukrayna'daki rus işgaline karşı güçlendirilmiş bir batı ittifakı ortak hedefine vurgu yapmış.
the new york times'ın aktardığı ve okuyana (ve bilmeyene), "adam ne güzel yönetiyor ülkeyi, bizi ne güzel temsil ediyor" dedirtecek habere göre:
litvanya'da gerçekleştirilecek nato zirvesine bir haftadan az bir süre kala, türkiye cumhurbaşkanı recep tayyip erdoğan'ın devam eden muhalefeti göz önüne alındığında isveç'in nato'ya girişi yakın zamanda pek olası görünmüyor. erdoğan, isveç'in türkiye'nin terör örgütü olarak gördüğü pkk'ya bağlı kürt sürgünleri ve mültecileri barındırdığını söyleyerek üyelik hedefini engelledi.
"türkiye imzaladığında biz de imzalayacağız" diyerek henüz onay vermeyen macaristan hariç nato ittifakının diğer tüm üyeleri isveç'in üyeliğini onayladı. beyaz saray basın sekreteri gazetecilere verdiği demeçte, bay biden'ın isveç'in ittifaka katılması konusunda "açık sözlü olmaya devam edeceğini", ancak nihai olarak kararın ittifakın 31 üyesine bağlı olduğunu söyledi.
batılı yetkililer, türk liderini ikna için aylarca uğraştı ama bir sonuç alamadı. abd'li yetkililer meselenin türkiye ve isveç'in doğrudan çözeceği bir konu olduğunu söylese de, bay biden, erdoğan'ın uzun süredir washington'dan istediği yeni f-16 savaş uçaklarının satışını ve yükseltme kitlerini desteklediğini söyledi.
abd'li yetkililer, silah satışına verdikleri desteğin sayın erdoğan'ın isveç konusundaki pozisyonuyla bağlantılı olmadığı konusunda ısrar ediyor. ancak türk liderle mayıs ayı sonlarında yaptığı bir telefon görüşmesinden sonra, bay biden gazetecilere şunları söyledi: “hala f-16'larla ilgili bir şeyler üzerinde çalışmak istiyor. ona isveç ile bir anlaşma yapmak istediğimizi söyledim, o yüzden bunu halledelim."
savaş uçakları dışında başka neyin sayın erdoğan'ı kımıldamaya ikna edebileceği belli değil. türk lider, isveç'ten kürdistan işçi partisi'ne bağlı çok sayıda kişiyi ve devlet düşmanı olarak gördüğü diğerlerini iade etmesini veya sınır dışı etmesini talep etti. isveç bazılarını ülke dışına gönderdi, ancak ankara'nın adını verdiği çok daha fazlası için henüz bir şey yapılmadı.
capitol hill'de demokratlar ve cumhuriyetçiler, biden yönetimi ankara'ya herhangi bir f-16 jeti satmayı tasarlamadan önce, türkiye'nin isveç'in nato'ya katılmasına izin vermesi gerektiği konusunda genel olarak hemfikir. ancak türkiye'nin böyle bir hamlesinin, bazıları ilave itirazlarda bulunan ve satışı erteleyecek konumda olan kongre liderlerini tatmin edip etmeyeceği belli değil.
aralarında senato dış ilişkiler komitesi'nin en üst düzey demokrat üyesi new jersey senatörü bob menendez'in de yer aldığı kongre'nin kilit üyeleri, erdoğan isveç'in üyeliğine yol açmadığı takdirde bir f-16 anlaşmasını engelleyeceklerini söylediler. analistler, bay biden'ın onları pozisyonlarını değiştirmeye ikna edip edemeyeceğinin belirsiz olduğunu söylüyor.
pazartesi günü sayın erdoğan, isveç'in kabulüne karşı olduğunu sert ifadelerle yineledi.
erdoğan, "terör örgütleri ve islamofobi ile kararlı mücadelenin kırmızı çizgimiz olduğunu açıkça ortaya koyduk." türkiye'nin dostluğunun terörü desteklemekle, teröristlere yer açmakla kazanılamayacağını herkes kabul etmelidir."
erdoğan, isveç ve finlandiya'nın ittifaka katılmak için ilk kez birlikte başvurdukları geçen bahardan bu yana işin içine girdi.
türk lider, nisan ayında ittifaka katılmak için gerekli oybirliği onayını alarak 31. üyesi olan finlandiya'ya razı geldi.
ancak abd'li yetkililerin, konumunu rahatlatmasını sağlayacak diye umduğu mayıs ayındaki seçim zaferinden ve isveç'in yeni terörle mücadele yasasının uygulanmasından sonra bile, erdoğan isveç konusundaki duruşunu korudu.