Azerbaycan ile Ermenistan Arasındaki Sıcak Çatışmanın Sebebi Nedir?
kısaca olayın geçmişine bakalım
* sscb (sovyetler birliği) zamanında, devlet aklı türkiye ile azerbaycan türklerinin irtibatını kesmek için iki ülke arasındaki bölgelere ermenileri yerleştiriyor.
* sscb dağıldıktan sonra, 30 sene kadar önce ermeniler, rusların da desteğiyle bu bölgeyi işgal ediyor. uluslarası hukukta resmen dağlık karabağ bölgesi halen azerbaycan toprağıdır.
Dağlık Karabağ sorunu 20. Yüzyıl'ın başlarında filizlense de esas olarak 1988'de Karabağ Ermenilerinin, Karabağ'ın Sovyet Azerbaycan'dan Sovyet Ermenistan'a devredilmesini talep ettiği zaman başladı. Çatışma, 1990'lı yılların başlarında geniş çaplı bir savaşa dönüştü.
* rusya, minsk grubu diye bir şey ortaya atarak "işi tatlılıkla çözelim" diyor. azerbaycan'da halen rusya'nın etkisi büyük. azerbaycan masada oyalanırken, ermenistan bu bölgeyi güya özerk (!) bir yapı ile tamamen kendine bağlıyor. bugün azerbaycan bu işin masada olmayacağını anlamış gibi görünüyor.
* 2 ay kadar önce ermenistan, karabağ'la alakası olmayan tovuz bölgesinde bir saldırı gerçekleştirdi. burası azerbaycan - gürcistan - türkiye enerji hatlarının bulunduğu yer. azerbaycan ile türkiye arasındaki hat kapandığı için gürcistan üzerinden irtibat kuruluyor. bu olunca türkiye çok sert çıktı ve azerbaycan'a her türlü yanındayız desteği verdi.
* iki ülke büyük bir tatbikat yaptı. hatta tatbikattan sonra türk askeri, azerbaycan'dan geri çekilmedi.
* 3-4 gün önce ermenistan, dağlık karabağ bölgeside bir köyü bombalayıp, sivilleri öldürünce savaş başladı. türkiye, anında azerbaycan'ın yanında yer aldığını duyurdu. türkiye'nin moral desteğiyle azerbaycan ordusu hızlı bir şekilde ilerliyor gözüküyor.
kısa kısa notlar
* olay, azerbaycan'ın işgal altındaki topraklarını kurtarmasıdır.
* sahada bayraktar tb-2 siha'ların bir çok hss ve zırhlıyı vurduğu söyleniyor. bilinenin aksine, azerbaycan silahlarının tamamına yakınını rusya ve israil'den alıyor. türkiye'nin son payı %2-3 civarındaydı. artmış olabilir. ancak türk siha'ları büyük bir değişim yapmış gözüküyor.
* azerbaycan'a suriye'den türkmen savaşçıların gönderildiği söyleniyor. ben buna pek ihtimal vermiyorum. azerbaycan uluslararası açıdan haklı durumda zaten. böyle bir asker desteğine ihtiyacı olmadığı gibi, haklı davasına zarar verir.
* ermenistan, rusya'ya çok güveniyordu. biraz da bu yüzden arsız davranıyordu. ancak şu anki yönetim batı yanlısı ve putin ile araları limoni. rusya ile ermenistan arasında savunma anlaşması var. putin'i aramışlar. putin'in "savaş ermenistan topraklarında değil" diye müdahaleyi reddettiği söyleniyor. rus kaynaklar da "bizi terk edip, batı'ya yöneliyordun. şimdi gelsin batı sizi kurtarsın" tadında paylaşımlar yapıyorlar. rusya, muhtemelen burunlarının sürtmesini bekliyor.
* ermenistan, azerbaycan'dan çok türkiye'ye saldırıyor. putin'e, hatta macron'a "türkiye'yi durdurun" telefonu açtılar. onlar da türkiye'nin desteği sayesinde bu işin olduğunun farkında.
* şu ana kadar türkiye'nin yanında, ukrayna ve pakistan; azerbaycan'a desteklerini açıkladı.
* iran'ın tavrı da enterasan. islam kardeşliği adı altında iran'a sınırsız destek verenler özellikle incelemeli. iran, rus silahlarının ermenintan'a ulaştırılmasında yardımcı oluyor. gürcistan sınırı kapatınca, rusya; iran üzerinden ermenistan'a silah gönderiyor.
- iran, ülkesindeki 35 milyon türk'ün etkilenmesinden korkarak türkiye ve azerbaycan'a karşı hamlelere destek veriyor. bu iki ülkeden birinin çok güçlenip, buradaki türkler için cazibe merkezi olmasından korkuyor. bu yüzden dağlık karabağ bölgesi ihtilafında ermenistan'ı destekliyorlar. din kardeşimiz diye azerbaycan'ı tutalım demiyorlar.
- bu son olayda da "savaş dursun, mevcut durum devam etsin" tadında bir açıklama yaptılar. ermeni işgali devam etsin diyorlar yani.
* son olarak: batının, rusya'nın kuklası olmuş bir ermenistan devleti ile ülkemizde ermeni kökenli türk vatandaşlarımızı ayrı tutmak lazım. bazen olayın sıcaklığıyla, heyecanıyla saçma sapan yorumlar yapılıyor. ikisi çok farklı şeyler. emperyalizm türk'ü de kullansa, ona da karşı olmak lazım.